Böbrek arkada omurganın her iki tarafında yer alan fasulye şeklindeki organlardır. Böbrekler vücutta kanı süzmek ve idrar üretmek gibi hayati fonksiyonlar yürütürler. Böbrek ağrısı böbrek enfeksiyonu ya da idrar yolu enfeksiyonu gibi problemlerden kaynaklanabilir. Böbrek taşları da sırtta ağrı yapan böbreklerin ağrımasına yol açan faktörler arasındadır. Bu yazımızda böbreğin yeri ve böbrek ağrısı ile ilgili detaylı bilgi bulabilirsiniz.
Böbrekler nerede yer alır?
Böbrekler yaklaşık olarak yumruğunuz büyüklüğünde ve fasulye şeklinde organlardır. Böbrekler arka tarafta kaburganın ve karaciğerin hemen altında yer almaktadır. Karaciğerin büyük bölümünün karnın sağ tarafında olması nedeniyle sağ böbrek çoğunlukla sol böbrekten biraz daha aşağıda bulunmaktadır.
Buna bağlı olarak böbrek sağlığını etkileyen çoğu enfeksiyon ve hastalık sırtta sağ ve sol boşlukta ağrıya neden olmaktadır. Genellikle böbrek ağrısı sırt ağrısından farklıdır. Böbrek ağrısı sürekli devam eder ve masaj yapıldığında da iyileşmez.
Böbrekler ne işe yarar?
Böbrekler idrar yollarıyla bağlantılı çalışır. Kandaki yabancı atıkları temizler ve fazla sıvıyı atar. Böbreklerde üretilen idrar, idrar yollarına ve oradan da mesaneye gider. Daha sonra idrar yoluyla vücuttan atılır.
Böbrekler kan sağlığını da korur. Böbreklerin kan sağlığını koruması şunlardan kaynaklanmaktadır:
- Kandaki elektrolit dengesini korumak,
- Kan basıncını düzenlemek,
- Kırmızı kan hücrelerinin üretilmesini sağlayan eritropoietin hormonunu üretmek,
- Kandaki atıkları temizlemek
Böbrek ağrısı nerede hissedilir? Nasıl anlaşılır?
Birçok kişi kaburgalar ve kalçalar arasında yaşadığı ağrıların sindirim problemlerinden ya da sırt ağrısından kaynaklandığını düşünür. Ancak böbrek ağrısı genellikle tam da böbreklerin olduğu yerde hissedilmektedir. Ancak böbrek ağrısı kasıklara veya karına sirayet edebilir. Böbrek ağrısının nedenine bağlı olarak ağrı sağ ya da sol boşlukta hissedilebilir. Ancak bazı durumlarda böbreklerin ağrıması her iki tarafta da hissedilir.
Böbrek ağrısı ve sırt ağrısı nasıl ayırt edilir?
Bazı durumlarda böbrek ağrısı ile sırt ağrısını ayırt etmek zor olabilir. Sırttaki kas problemleri ve bazı başka hastalıklar böbrek ağrısına benzeyebilir. Böbreklerin ağrıması problemini diğer ağrılardan ayırt etmek için diğer belirtilere de bakılmalıdır.
Genellikle sırt ağrısı kaslardan kaynaklandığından hareket ederken ağrının artması durumu görülür. Böbrek ağrısı ise keskin, şiddetli ve süreklidir. Sırt ağrısı ise harekete bağlı olarak azalıp artar.
Genel olarak böbrek ağrısı sırtta daha yüksekte, kaburgaların altında hissedilir. Kaslardan kaynaklanan sırt ağrısı ise çoğunlukla sırtın alt tarafında ağrı şeklinde ortaya çıkmaktadır.
Böbrek ağrısı belirtileri nelerdir?
Sırtın ortası, karın veya kasık ağrısından farklı olarak böbrek ağrısı bazı başka belirtilerle birlikte ortaya çıkar. Böbrek ağrısı belirtileri şunlardır:
- Ateş ve üşüme,
- Mide bulantısı ve kusma,
- Sıklıkla idrara çıkma,
- İdrar yaparken yanma,
- İdrarın ağır kokması,
- Bulanık idrar,
- Yeterince idrar gelmemesine rağmen idrar yapma ihtiyacı hissetme
Böbrek Ağrısı Neden Olur?
Böbreklerdeki ağrı çoğunlukla böbreklerin bulundu yer ve çevresinde hissedilir. Ancak aşağıda göreceğiniz gibi böbreklerde ağrı nedenine göre değişmekle birlikte böbreklerdeki ağrı vücudun başka kısımlarına sirayet edebilir. Böbrek ağrısının nedenleri şunlardır:
1. Böbrek Taşları
Böbrek taşları böbrek ağrısı nedenleri arasında yaygın faktörlerden biridir. Böbrek taşı oluşumundan kaynaklanan böbreklerde ağrı kasık bölgesine yayılabilir. Böbrek taşı belirtileri arasında ilk sırada kaburgaların altında şiddetli ağrı yer almaktadır. Bu ağrı karnın alt tarafına yansıyabilir. Mide bulantısı, kusma, idrar yaparken yanma ve ateş gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Böbrek taşları böbreklerdeki mineral ve tuzların küçük taş benzeri maddelere dönüşmesi durumudur. Bu taşlar oldukça küçük olmalarına rağmen böbreklerde şiddetli ağrı ortaya çıkarır ve idrar yapmak neredeyse bir işkenceye dönüşür.
Böbrek taşı durumunda böbrek ağrısı böbrek taşlarının hareket etmesinden kaynaklanır. Taşın nereye hareket ettiğine bağlı olarak böbrek ağrısı kesikli kesikli seyredebilir, karnın alt tarafına ve kasık bölgesine yayılabilir. Böbrek taşı belirtileri arasında şunlar da yer alır:
- İdrarın bulanık olması,
- İdrarın pembe olması,
- İdrar yaparken ağrı,
- Normalden sık idrara çıkma.
Doğal yollarla böbrek taşı düşürmek için uygulayabileceğiniz birtakım yöntemler bulunmaktadır. Örneğin böbrek taşlarının çözülmesi için elma sirkesi içebilirsiniz. 1 bardak suyun içerisine 2 çay kaşığı elma sirkesi ekleyerek gün boyunca içebilirsiniz. Elma sirkesinin asidik yapısı ve sıvı alımının arttırılması böbrek taşlarının çözülmesi ve böbrek taşlarını düşürmek için faydalı olacaktır.
Detaylı bilgi için “Böbrek Taşları” ile ilgili yazımızı okuyabilirsiniz.
2. İdrar Yolu Enfeksiyonu
Böbreklerin idrar yolu ile bağlantılı olması nedeniyle idrar yolu enfeksiyonu da böbreklerde ağrı yapabilir.
İdrar yolu enfeksiyonunun nedeni bakterilerin idrar yoluna girmesidir. Bu bakteriler idrar yolu üzerinden böbreklere ulaşarak böbrek enfeksiyonu yapar. Börek enfeksiyonu şiddetli böbreklerde ağrı ortaya çıkabilir. İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri şunlardır:
- Ateş olmaksızın üşüme,
- Ateş yükselmesi ile birlikte üşüme,
- İdrarın köpüklü olması,
- İdrarın renksiz olması
İdrar testinde idrarda nitrit bulunması enfeksiyona neden olan bakterilerin göstergesidir. Ayrıca idrarda lökosit bulunması da bakteriyel idrar yolu enfeksiyonu belirtileri arasında yer almaktadır.
3. Böbrek Enfeksiyonu
Böbreklerinizde oluşan her tür enfeksiyon diğer belirtiler ile birlikte yoğun bir böbreklerde ağrı ortaya çıkarır. Böbrek enfeksiyonu ve böbreklerde ağrı yapan idrar yolu enfeksiyonu hastalığı dışında idrar yollarının tıkanması, prostat enfeksiyonu, mesanenin tamamen boşaltılamaması gibi problemler de böbrek enfeksiyonu ve böbreklerde ağrı ortaya çıkarabilir.
Böbrek enfeksiyonu belirtileri şunları da içermektedir:
- Halsizlik,
- İdrarda kan görülmesi,
- İştahsızlık,
- Sırtın alt tarafında ağrı,
Böbrek enfeksiyonu belirtileri gösteriyorsanız derhal tıbbi yardım almanız önem taşımaktadır. Böbrek enfeksiyonu tedavi edilmezse hayati tehlike ortaya çıkarabilir.
4. Böbrek Yaralanması
Böbreklerin yer aldığı bölgede gerçekleşen bir yaralanma böbreklerin çalışmasını engelleyebilir ve böbrek ağrısına yol açabilir. Özellikle belirli ilaçların uzun süre kullanılması, zehirlenmeler ve böbreklere kan akışının azalması böbreklerin zarar görmesine yol açmaktadır. Böbreklerin zarar görmesi durumunda idrarda azalma, bacaklarda şişme, iştahsızlık, mide bulantısı ve kusma gibi problemler ortaya çıkabilir.
5. Kan Pıhtılaşması
Kan pıhtılaşması ciddi bir durumdur ve böbreklerden kanı süzen damarlardaki bir tıkanma böbreklerde ağrı yapabilir. Böbreklerde kan pıhtılaşması (renal damar trombosisi) nedenleri:
- Aort anevrizması,
- Hamilelik,
- Sırt veya karında şiddetli travma
6. Böbreklerde Kist Bulunması
Böbrek ağrısı nedenleri arasında bir diğeri böbreklerde kist bulunmasıdır. Bazı durumlarda böbreklerde küçük sıvı kesecikleri oluşur. Bunlar çoğunlukla zararsızdır.
Böbreklerde kist durumunda genellikle bir belirti ortaya çıkmaz. Ancak böbreklerde kist oluşumlarının büyümesi ve diğer organlara baskı yapması halinde böbrek ağrısı ortaya çıkabilir.
Bazı durumlarda böbrek kisti enfeksiyon kapar ve bu durumda böbrek ağrısı karnın alt tarafında ya da kasıklarda hissedilebilir. Böbrek ağrısı yaşıyor ve böbrek enfeksiyonu belirtileri gösteriyorsanız doktora başvurunuz.
7. Hamilelikte Böbrek Ağrısı
Hamilelik de bazen böbrek ağrısı yapabilmektedir. Hamilelik idrar yolu enfeksiyonu riskini arttırır. Ayrıca hamilelikte böbreklerde kan pıhtılaşması riski de yükselmektedir.
Hamilelik süresince rahim büyür ve idrar daha yavaş akar. Hatta idrarın geri gitmesi anlamına gelen vezikoüreteral reflü ortaya çıkabilir. Bu durum bakterilerin idrar yoluna bulaşmasını ve oradan böbreklere yayılmasını kolaylaştırır.
8. Böbrek Hastalığı
Böbrek hastalığının ilk dönemlerinde fazla belirti ortaya çıkmaz. Böbrek hastalığının fark edilmesi çoğunlukla hastalığın ilerlemesi durumunda gerçekleşir. Böbrek hastalığı belirtileri arasında ilk sırada genellikle sırtın alt tarafında ağrı yer almaktadır.
Sol veya sağ kaburga altında ağrı ya da boşluk ağrısı böbreklerden kaynaklanabilir. Bununla birlikte idrar yapma düzeninde değişme görülebilir. Bu durumda idrar azalabilir, artabilir, idrar köpüklü olabilir veya ağır kokabilir. İdrar testi yoluyla idrarda ne kadar protein bulunduğu kontrol edilir ve böbreklerin doğru bir şekilde çalışıp çalışmadığına bakılır.
9. Diyabet
Diyabet hastalarında böbrek hastalığı ile bağlantılı olarak böbreklerde ağrı ortaya çıkabilir. Böbrek hastalığı nedenleri arasında diyabet hastalığı önemli bir faktördür. Diyabetin kontrol altında tutulması böbrek hastalığı riskini de azaltmaktadır.
Diyabet hastası iseniz böbreklerinize baskı yapmayacak şekilde beslenerek böbrek hastalığını engelleyebilirsiniz. Bunun için tuz ve protein tüketimini azaltmalısınız. Düzenli egzersiz yapmak ve sigara içmemek de böbrek sağlığınızı korumaya yardımcı olacaktır.
10. Böbrek Kanseri
Bazı durumlarda böbreklerde ağrı böbrek kanseri belirtisi olabilir. Ancak böbrek kanseri durumunda böbrek ağrısı ile birlikte başka birçok belirti ortaya çıkmaktadır.
Amerikan Kanser Topluluğu böbrek kanseri belirtileri hakkında şunları sıralamaktadır:
- Sırtın alt tarafında ağrı,
- İştah kaybı,
- İdrarda kan görülmesi,
- Sırtın tek bir tarafında şişlik,
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Sürekli ateş.
Böbreklerde ağrı olduğunda doktora gidilmeli mi?
Böbrek ağrısı genellikle sırtın orta tarafında hissedilir ve karın ve kasık bölgesine yayılır. Böbreklerde ağrı böbreklerle ilgili bir hastalığın belirtisidir.
Böbreklerde ağrı yaşadığınızdan şüphe ediyorsanız mutlaka bir doktorunuzla görüşünüz. Böbrek hastalığı veya böbreklerle ilgili problemler şu belirtileri ortaya çıkarmaktadır:
- Aniden gelen keskin ağrı,
- Sırtta veya boşluklarda şiddetli ağrı,
- İdrarda kan görülmesi,
- Sık idrara çıkma ve/veya idrar yaparken ağrı,
- Ellerde ve ayaklarda şişme
