Bronşit akciğerlere hava taşıyan tüplerin iltihaplanmasıdır. Bu durumda bronşiyel tüpler şişer ve irin üretir. Bu öksürüğe neden olur.
İki tür bronşit vardır:
- Akut bronşit genellikle aniden gelişir ve 2-3 hafta içerisinde iyileşir.
- Kronik bronşit sürekli tekrarlayan ve özellikle sigara içen kişilerde uzun süren bir bronşit türüdür. Kronik bronşit en az iki yıl süreyle, yılın 3 ayı boyunca ayın çoğu gününde iltihaplı öksürükle karşılaşılacağı anlamına gelir.
Bu yazımızda akut bronşit nedir sorusunu cevaplandırmaya çalışacağız. Hem çocuklar hem yetişkinler akut bronşite yakalanabilirler.
Akut bronşite yakalanan sağlıklı kişilerin çoğu herhangi bir problem yaşamadan iyileşmektedir. Ancak yaşlılarda ve küçük çocuklarda, ayrıca özellikle akciğerlerle ilgili astım gibi başka rahatsızlıkları bulunan kişilerde bronşit ciddi olabilir. Ortaya çıkabilecek komplikasyonlar arasında pnömani ve tekrarlayan şiddetli bronşit epizodları yer almaktadır.
Bronşitin nedenleri nelerdir?
Akut bronşitin nedeni genellikle bir virüstür. Kişi genellikle grip veya nezle gibi üst solunum yolları hastalıklarına yakalandıktan birkaç gün sonra bronşit geçirir. Bazen bir bakteri de bronşite neden olabilir.
Ayrıca sigara gibi bronşiyel tüpleri rahatsız eden nesnelerin solunması da bronşite neden olur..
Bronşit belirtileri nelerdir?
Akut bronşit belirtileri arasında en göze çarpanı kuru ve hırıltılı öksürüktür. Birkaç gün sonra öksürük ile birlikte balgam görülür. Genellikle düşük ateş ve halsizlik ortaya çıkar.
Akut bronşit genellikle 2-3 hafta içerisinde iyileşir. Bazı kişilerde 4 hafta sürebilir.
Yüksek ateş, üşüme, göğüs veya omuz ağrısı, nefes darlığı gibi ciddi bronşit belirtileri pnömani işareti olabilir. Pnömani ciddi olabilecek bir durumdur, dolayısıyla mutlaka muayene edilmelidir.
Bronşit nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz semptomlarınız hakkında sorular soracak ve sizi muayene edecektir. Bu süreç genelde doktorunuzun akut bronşit teşhisi koymak için yeterli bilgiyi sağlar.
Bazı durumlarda pnömani, boğmaca veya diğer akciğer problemlerinin mevcut olmadığından emin olmak için göğüs röntgeni veya diğer testler istenebilir. Özellikle birkaç hafta geçmesine rağmen hala iyileşmeyen vakalarda bu testler yapılır. Ayrıca bebeklerde, yaşlılarda ve astım gibi diğer akciğer rahatsızlıkları olan kişilerde daha fazla test yapılması gerekebilir.
Bronşit Tedavisi
Semptomların birçoğu evde tedavi edilebilir ve antibiyotik ve diğer reçeteli ilaçlara gerek kalmayabilir (antibiyotikler viral bronşiti tedavi etmez. Bakteriden kaynaklanan bronşit de antibiyotik kullanılmasa da iyileşebilir).
Ayrıca aşağıdakiler bronşit tedavisi süresince hastanın daha iyi hissetmesine yardımcı olacaktır:
- Sigara içmeyin
- Öksürük pastili kullanın. Öksürük pastili öksürüğü iyileştirmez, ancak boğazlarda rahatlama hissi sağlar.
- Nemli hava soluyun, sıcak bir duş alın veya sıcak suyun içinde bekleyin. Sıcak ve nem balgamın solunum yolunda kalmasını sağlar, böylece öksürük ile balgam dışarı atılabilir.
- Acetaminofen, ibuprofen veya aspirin gibi reçetesiz ilaçlar ateşi ve ağrıları azaltmak için kullanılabilir (20 yaşın altındaki kişiler aspirin kullanmamalıdır).
- Normalden daha fazla istirahat edin.
- Susuz kalmamak için bol sıvı tüketin.
- Doktorunuzun önerdiği öksürük ilaçlarını kullanın (öksürük ilaçları küçük çocuklar için ve belirli hastalıkları bulunan kişiler için önerilmez). Öksürük bastırıcılar öksürüğün kesilmesine yardımcı olabilir. Balgam söktürücüler de öksürük ile birlikte balgamın atılmasına yardımcı olur.
Kalp ve akciğer hastalarında (astım, akciğer yetmezliği gibi) ve başka ciddi sağlık problemleri bulunan kişilerde bronşit semptomları görüldüğünde derhal doktora başvurulmalıdır. Bu kişilerin nefes alıp vermesini kolaylaştırmak için antibiyotik ve diğer ilaçlar önerilebilir. Erken tedavi pnömani, bakteriden kaynaklanan tekrarlı akut bronşit epizodları gibi komplikasyonları önler.
Bronşiti nasıl önlenir?
- Sigara içmeyin. Sigara içiyorsanız, bırakın. Sigara içen kişiler ve sigaraya maruz kalan pasif içiciler daha sık bronşite yakalanmaktadır.
- Grip ve nezle aylarında ellerinizi sıklıkla yıkayın.
- Grip ve nezle olan kişilerle yakın temastan kaçının.
- Her yıl grip aşısı yaptırın. Pnömanik aşı doktor kontrolünde yapılmalıdır.
