Mide yanması yetişkinlerde özellikle fazla ve baharatlı yiyeceklerden sonra görülen yaygın bir şikâyettir. Ancak bebeklerde ve çocuklarda da göğüste bu yanma hissi görülebilir. Tahminlere göre 3-9 yaş arası çocukların %2’si ve 10-17 yaş arası çocukların %5’i mide yanması geçirmektedir. Çocuklarda mide yanması belirtileri olarak sıralanan semptomlar bazen bebeklerde dahi görülebilir.
Çocuklarda mide yanması neden olur?
Bebeklerde ve küçük çocuklarda mide yanması genellikle gastroözofajeal reflünün (GERD veya asit reflü) işaretidir. Bu, mide asidinin özofagusa geri çıkmasıyla oluşan bir durumdur. Özofagusun altında, özofagusun alt sfinkteri olarak adlandırılan bir kas bulunur. Bu kas normal koşullarda mide asidinin midede kalmasını sağlar. Ancak bu kasın çok fazla gevşek olması halinde güçlü mide asitleri yukarı çıkabilir ve özofagusun hassas duvarını tahriş edebilir. Bu durum mide yanmasına ve diğer semptomlara neden olur.
GERD, çocuklarda rahatsızlık verici ve yaygın bir durumdur. 3 aydan küçük bebeklerin yaklaşık yarısında bu semptomlar görülmektedir. Kusma GERD’in yaygın belirtilerinden biridir, ancak birçok bebek mide yanması da geçirebilir.
Çok küçük çocuklarda mide yanmasının nedeni genellikle sindirim sisteminin henüz olgunlaşmamış olmasıdır. Daha büyük çocuklarda fazla kilolu olma, pasif içiciliğe maruz kalma ve belirli yiyecekler (örneğin baharatlı gıdalar) mide yanması riskini arttırır. Serebral palsi gibi nörolojik hastalıkları olan çocuklar da daha yüksek risk altındadır.
Çocuklarda Mide Yanmasının Belirtileri Nelerdir ?
Mide yanması göğüs, boyun ve boğazda bir yanma hissi ile kendisini gösterir.
Mide yanmasının sebebi GERD ise, bebek veya çocuk şu semptomları da gösterebilir:
- Beslenme sırasında sırtın kamburlaşması,
- Göğüs ağrısı,
- Öksürük,
- Huysuzluk,
- Ses kısıklığı,
- Yutma sırasında ağrı,
- Az yeme,
- Boğaz ağrısı,
- Kusma,
- Hırıltı çıkarma
Mide yanması bebeklerde kilo alımını bozabilir. Asidin sürekli yukarı çıkmasıyla birlikte özofagusta yaralar oluşabilir. Tedavi edilmediği takdirde GERD özofagusun daralmasına ve özofagus duvarında anormal hücrelerin gelişimine (Barett’s sendromu) neden olabilir. Özofagusta kanama ve nefes problemleri de görülebilir.
Çocuklarda mide yanması nasıl anlaşılır?
Küçük çocuklarda mide yanmasının teşhisi genellikle zordur. Bunun nedeni çocukların yetişkinlere göre semptomlarını ifade etmede daha fazla zorlanmasıdır.
Çocuğunuzda mide yanması veya GERD semptomları görülüyorsa pediatriye başvurunuz. Pediatri birimi sizi gastroenterologa sevk edebilir. Gastroenterolog sindirim sistemi hastalıklarını tedavi eden birimdir.
Doktorunuz çocuğunuzu muayene edecek ve semptomları soracaktır. GERD nedeniyle oluşan mide yanması için yapılan testler şunlardır:
- Üst GI (Gastrointestinal) serileri: Çocuğunuza kontrast bir malzeme içeren kireçli bir su içirildikten sonra (baryum), özofagusun, midenin ve bağırsakların röntgeni çekilir.
- Endoskopi: Çocuk yatıştırıldıktan sonra, ucunda kamera bulunan küçük, esnek bir tüp ağızdan özofagusa ve mideye kadar yerleştirilir. Endoskopi doktorun bu alanları görmesini ve gerekliyse bir doku örneği almasını (biyopsi) sağlar.
- Özofajeal pH Denemesi: Doktor çocuğun burnundan özofagusa kadar ince, esnek bir tüp sokarak özofagustaki asit düzeylerini test eder.
- Çocuğunuz özel bir radyoaktif malzeme içeren bir sütü içtikten sonra sindirim sistemi boyunca maddenin hareketini izlemek için bir kamera kullanır.
Çocuklarda mide yanması nasıl tedavi edilir?
Çocuklarda mide yanması tedavisi çocuğunuzun yaşına ve mide yanmasının nedenine bağlı olarak değişir.
Bebeklerde mide yanması ilk yaş gününe kadar kendiliğinden iyileşse de, mide yanmasının tedavisi zor olabilir. Yapılan bir araştırma mide yanmasını hafifletmek için uygulanan yaygın yöntemlerin (örneğin bebeği dik konumda uyutmak, bebek mamasını seyreltmek ve emzik kullanmak gibi) çoğunun işe yaramadığını göstermektedir. Ancak bebeğin gazını çıkartmak ve yemekten sonra onu yaklaşık 30 dakika dik konumda tutmak yardımcı olabilir.
Kendiliğinden iyileşmeyen mide yanmasında ilaçlar da etkili olmaktadır. Mide yanması ilaçları arasında şunlar yer alır:
- H2 Blokerleri (Tagamet, Zantag, Pepcid)
- Proton pompa inhibitörleri (Dexilant, Nexium, Prevacid ve Prilosec gibi)
