Dışkının açık renk olması veya açık renk dışkılama biliyer sistem ile ilgili bir problemin göstergesi olabilir. Biliyer sistem öd sıvısının üretildiği, depolandığı ve taşındığı organları ve kanalları kapsamaktadır. Safra kesesi, ödyolu, pankreas veya karaciğer ile ilgili problemler dışkının açık renk olması durumuna yol açabilir. Sindirim sisteminde yeterli miktarda öd sıvısı bulunmaması halinde dışkı beyaz, gri veya açık renkte olabilir.
Viral enfeksiyonlar, sindirim sistemi hastalıkları veya parazit enfeksiyonu da açık renk dışkılama nedeni olabilir. Bunun nedeni bu hastalıkların sindirim sistemini etkilemesi ve dışkıda daha az öd sıvısı bulunmasına yol açmasıdır.
Dışkının beyaz olması ara sıra gerçekleşen bir durum ise genellikle endişelenecek bir durum yoktur. Ancak açık renk dışkılama çok sık gerçekleşiyorsa doktor kontrolüne gidilmesi gerekir.
Açık renk dışkılama nedir?
Dışkının rengi ve kıvamı sağlığınız hakkında birçok ipucu verir. Beyaz veya açık renk dışkılama genellikle sindirim öd sıvısı akışı ile ilgili bir sorunun göstergesidir.
Karaciğer tarafından üretilen ve safra kesesinde depolanan öd sıvısı yiyeceklerdeki yağların sindirilmesi için gereklidir. Öd sıvısı sarımsı-yeşil renkte bir sıvıdır ve sindirim yolundaki atıkların rengini kahverengiye dönüştürür. Bu nedenle dışkının açık renk olması biliyer sistemde bir tıkanıklık olması ve öd sıvısının küçük bağırsağa ulaşamamasının belirtisidir.
Dışkının Açık Renk Olması İle İlgili Diğer Belirtiler
Dışkının açık renk olması sindirim sistemi ile ilgili bir probleme işaret ettiğinden genellikle eş zamanlı başka belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler açık renk dışkılama öncesinde de gözlemlenebilir. Dışkının açık renk olması ile birlikte ortaya çıkabilecek diğer belirtiler şunlardır:
- Karnın sağ tarafında, sağ kaburga altında ağrı,
- Enfeksiyon söz konusu ise ateş ve mide bulantısı,
- Bilirubin maddesinin kana karışması nedeniyle ciltte solgunluk,
- İdrarın koyu renk olması,
- Vücutta genel kaşıntı,
Dışkının açık renk olması tehlikeli mi?
Dışkının normal rengi açık kahverengi ve koyu kahverengi arasında değişir. Dışkının çok açık renk olması, beyaz, gri bir görünüme sahip olması normal bir durum değildir.
Bağırsaklarda öd sıvısının yetersiz olması dışkının açık renk olması veya açık renk dışkılama problemine yol açabilir. İshal için kullanılan bazı ilaçlar da dışkının açık renk olması yan etkisine sahiptir. Ancak bu ilaçlar kullanmayı bırakınca dışkı normal rengine dönecektir.
Dışkının açık renk olması neden olur?
Şimdi gelin dışkının açık renk olmasının nedenleri ve altında yatan faktörlere detaylı olarak bakalım.
1. Pankreatit (Pankreas İltihabı)
Pankreas iltihabı biliyer sistemi etkileyerek dışkının açık renk olması semptomuna yol açabilir.
Postgraduate Medical Journal dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre pankreatit emilim bozukluğuna yol açabilir. Sonuç olarak zaman zaman dışkının açık renk olması ve diğer sindirim problemleri yaşanabilir. Pankreatit belirtileri şunlardır:
- Yemekten sonra ağır karın ağrısı,
- Karnın üst tarafında, kaburgaların altında ağrı ve hassasiyet,
- Sırta vuran karın ağrısı,
- Mide bulantısı,
- Dışkının yapışkan veya yağlı olması.
2. Hepatit
Hepatit karaciğeri etkileyen bir hastalıktır. Dışkının açık renk olması tüm hepatit türlerinde görülen bir belirtidir.
Dışkının açık renk olması semptomuna yol açan çeşitli hepatit türleri vardır. Viral hepatit, hepatit A, hepatit B, hepatit C ve alkolik hepatit türlerinin tamamı açık renk dışkılama nedeni olabilir.
Örneğin viral hepatit ilerledikçe karaciğeri etkiler ve dışkının açık renk olması, idrarın koyu renk olması gibi belirtilere neden olabilir. Bununla birlikte karnın sağ üst tarafında ağrı görülebilir.
Karaciğer sağlığını korumak için karaciğere zarar veren tehlikeli alışkanlıklarınızdan vazgeçmeniz gerekir. Ayrıca toksinlerin sindirim sisteminden atılması için bol su içilmelidir.
Safra Kesesi Hastalıklarında Açık Renk Dışkılama
Safra kesesi hastalıklarında genel olarak açık renk dışkılama belirtisi görülebilir. Dışkının açık renk olması belirtisine yol açan safra kesesi hastalıkları şunlardır:
1. Safra Kesesinde Taş
Safra kesesi taşları ödyolunda tıkanıklığa yol açması halinde yetişkinlerde açık renk dışkılama nedeni olabilir.
Belirtileri arasında dışkının açık renk olması da yer almaktadır. Safra kesesi taşı safra kesesi dışına çıkıp safra kanalını tıkadığında bağırsaklara öd sıvısı akışını azaltır ve dışkının açık renk olması sonucunu doğurur.
Elma suyu ve elma sirkesi içerek safra kesesi taşlarından kurtulmayı deneyebilirsiniz. Bu safra kesesi taşlarının doğal yollarla safra kesesi dışına atılmasına yardımcı olacaktır. Şiddetli safra kesesi taşı vakalarında doktorunuz taşların ameliyatla alınmasını önerebilir.
2. Safra Yolu Tıkanması
Dışkının açık renk olması problemine yol açan safra kesesi hastalıklarının bir diğer semptomu safra yolunun tıkanmasıdır.
Safra yolundaki tıkanıklık safra kesesi taşlarından kaynaklanabileceği gibi, safra kanalında kist veya lenf bezlerinin büyümesinden de kaynaklanabilir.
Ciltte solgunluk ve dışkının açık renk olması safra kanalında tıkanıklık belirtileri arasındadır. Ancak dışkının açık renk olması birçok biliyer sistem hastalığının belirtisi olabileceğinden kesin teşhisin konulması için doktor muayenesi gerekmektedir.
3. Kolesistit (Safra Kesesi Yangısı)
Safra kesesi iltihabı çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir ve dışkının açık renk olması durumuna yol açabilir. Safra sıvısının safra kesesinde sıkışması halinde kolesistit ortaya çıkabilir. tıkanıklık haricinde hamilelik, hızlı kilo kaybı veya diyabet de kolesistit riskini yükseltmektedir.
4. Biliyer Darlık
Biliyer kanalın daralması sindirim sıvılarının akışını kısıtlar ve dışkının açık renk olması sonucunu doğurabilir.
Ödyolunda bir hasar olması veya pankreas iltihabı söz konusu ise biliyer darlık oluşabilir. Ödyolu daralması dışkının açık renk olması, karnın üst tarafında ağrı ve kaşıntıya yol açabilir.
Dışkının Açık Renk Olması: Diğer Nedenleri
Dışkının açık renk olması her zaman safra kesesi, karaciğer veya pankreas ile ilgili hastalıklardan kaynaklanmayabilir. Açık renk dışkılama bazen başka nedenlere bağlı olmaktadır.
1. Viral İshal veya Gastroenterit
Dışkının açık renk olması viral ishal veya gastroenterit komplikasyonlarından biridir. Bağırsaktaki enfeksiyonlar açık renk dışkılama gibi istenmeyen sindirim problemlerine yol açabilir.
Journal of Hygiene dergisinde yayınlanan bir raporda rotavirüs gastroenterit hastalığının açık renk dışkılama ve dışkının yağlı olması gibi belirtilere sahip olduğu belirtilmiştir. Gastroenterit belirtileri şunlardır:
- Şiddetli ishal,
- Yemekten sonra ishal,
- Karın ağrısı,
- Baş ağrısı,
- Kusma veya ishal nedeniyle dehidrasyon belirtileri
2. Mononükleoz
Epstein-Barr virüsü nedeniyle ortaya çıkan mononükleoz enfeksiyonu dışkının açık renk olması durumuna yol açan faktörlerden biridir.
Diagnostic Pathology dergisinde yayınlanan bir raporda Epstein-Barr enfeksiyonu safra kesesi iltihabı belirtileri ile benzer belirtiler ortaya çıkarır. Dışkının açık renk olması ve koyu renkli idrar bu belirtiler arasındadır. Epstein-Barr virüsünde dışkının açık renk olması virüsün karaciğeri etkilemesinden kaynaklanmaktadır.
Mononükleoz belirtileri şunlardır:
- Boyunda lenf bezlerinin büyümesi,
- Ateş,
- Yorgunluk,
- Boğaz ağrısı,
- Vücutta kızarıklık ve kaşıntı
3. Orak Hücre Anemisi
Dışkının açık renk olması orak hücre anemisi adı verilen bir kan hastalığından kaynaklanabilir. Orak hücre anemisi kandaki kırmızı kan hücrelerinin orak veya hilal şeklinde olmasına yol açar.
Kırmızı kan hücrelerinin şekli nedeniyle orak hücre anemisi RBC düşüklüğü ve diğer anemi belirtilerine yol açar. Ayrıca orak hücre anemisi safra kesesi taşı riskini de yükseltmektedir.
4. Çölyak Hastalığı
Dışkının açık renk olması glütene karşı anormal bir bağışıklık reaksiyonu söz konusu olduğunun göstergesi olabilir. Çoğu çölyak hastası buğday, arpa, çavdar gibi tahılları tükettiğinde şiddetli sindirim problemleri yaşar.
Çölyak hastalığı belirtileri arasında dışkının açık renk olması da yer almaktadır. Çölyak hastalığı bağırsakta emilim bozukluğuna yol açtığından gri, beyaz, açık renk dışkılama ortaya çıkabilir. dışkının ağır bir kokusu ve köpüklü bir görüntüsü olur.
5. Parazit Enfeksiyonu
Dışkının açık renk olması, şiddetli kil renginde ishal gibi semptomlar bağırsaklarda parazit enfeksiyonu belirtisi olabilir.
Tenya (yassı kurt), yuvarlak kurt, kıl kurdu gibi parazitler birçok istenmeyen belirti ortaya çıkarır. Giardia Lamblia paraziti küçük bağırsak enfeksiyonuna neden olarak açık renk dışkılama, dışkının sulu olması, mide ağrısı ve şişkinliğe neden olabilir.
Dışkının Açık Renk Olmasına Yol Açan İlaçlar
Dışkının açık renk olması her zaman bir hastalıktan kaynaklanmayabilir. Bazı durumlarda ilaçlar geçici olarak açık renk dışkılama gibi bir yan etkiye sahiptir.
Bizmut subsalisilat gibi ishal ilaçlarının uzun süre kullanılması dışkının açık renk olması, beyaz renk dışkı gibi belirtiler ortaya çıkarabilir.
Dışkının açık renk olması kanser belirtisi mi?
Bazı kanser türlerinde biliyer sistemin etkilenmesi halinde açık renk dışkılama görülebilir. Pankreas kanseri safra kesesi belirtileri ile birlikte dışkının açık renk olması, grimsi-beyaz bir görünümde olmasına yol açabilir. Kronik kaşıntı, idrarın koyu renk olması ve ciltte solgunluk da diğer belirtilerdir.
Karnın sağ üst tarafında bulunan bazı tümörler öd yoluna baskı yaparak tıkanıklığa yol açabilir. Bu tür tümörler dışkının açık renk olması ve soluk görünmesine yol açabilir.
Dışkının açık renk olması nasıl tedavi edilir?
Açık renk dışkılama tedavisi problemin altında yatan nedene bağlı olarak değişir. Dışkının açık renk olması sürekli karşılaşılan bir durum ise doktorunuz karaciğer fonksiyonu ve sindirimi kontrol etmek için belirli testler isteyebilir.
Emilim bozukluğu problemi yaşıyorsanız beslenme değişiklikleri veya belirli vitamin takviyeleri açık renk dışkılama problemini gidermeye yardımcı olabilir.
Ödyolu tıkanıklığı veya daralması söz konusu ise açık renk dışkılama tedavisi doktor kontrolünde gerçekleştirilebilir. Öd sıvısının küçük bağırsağa akışını sağlamak için ameliyat gerekebilir.
