Kireçlenme dejeneratif eklem hastalıklarından biridir. Ağrı, şişlik, anormal kemik büyümesi, kıkırdak şeklinin bozulması ve hareket kaybı dizde kireçlenme belirtileri arasındadır. Kireçlenme herhangi bir eklemde ortaya çıkabilir. Ancak en yaygın kireçlenme belirtileri dizde, sırtta, boyunda, ellerde ve parmaklarda ve ayak parmaklarında ortaya çıkmaktadır. Peki diz kireçlenmesine ne iyi gelir? Bu yazımızda diz kireçlenmesine iyi gelen 3 bitkisel çözümden bahsedeceğiz: jelatin, zerdeçal ekstresi (kurkumin) ve susam.
Jelatin İle Dizde Kireçlenme Tedavisi
Jelatin çeşitli gıda ürünlerinde kullanılan renksiz ve tatsız bir maddedir. Sağlıklı eklemlerin temel bileşenlerinden biri olan kolajenden üretilir ve büyükbaş hayvanların kemiklerinden, derilerinden veya çeşitli dokularından üretilir.
Jelatin etkili bir kayganlaştırıcı maddedir. Bu nedenle genellikle sakızlarda, marşmelovlarda ve bazı tatlılarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca kapsül şeklindeki haplarda, kozmetik ürünlerinde ve bazı kağıtların üretiminde de jelatin kullanılmaktadır.
Gıdada kullanılabilir jelatin marketlerde yaprak jelatin veya granül jelatin olarak satılmaktadır. Suda kolaylıkla çözülür ve soğuduğunda jel kıvamını alır.
Dizde Kireçlenme ve Jelatin
Dallas’da Amerikan Aile Hekimleri Akademisi sempozyumunda sunulan bir araştırmada beslenme yoluyla jelatin tüketiminin dizde kireçlenme problemini hafifletmeye yardımcı olduğu belirtilmiştir.
Bu araştırmada dizde kireçlenme şikayeti bulunan 175 hasta iki gruba ayrılmıştır. Bir gruba günlük olarak jelatin takviyesi verilmiş, ikinci gruba hiçbir şey verilmemiştir.
Günlük 10 gram jelatin takviyesi ile birlikte kalsiyum ve C vitamini takviyesi kullanan kişilerde dizde kireçlenme bağlantılı ağrı, sertleşme ve hareket zorluklarında azalma görülmüştür.
Araştırma sonuçları ümit verici olsa da hastalardaki bu iyileşme sadece jelatin kaynaklı olmayabilir. Çünkü araştırmada jelatin ile birlikte etkili ve güçlü bir antioksidan olan C vitamini de kullanılmıştır. Bu nedenle dizde kireçlenme üzerindeki hafifletici etki tek başına jelatin kullanımından kaynaklanmayabilir.
Beslenme alışkanlıkları ile ilgili yapılan araştırmalar C vitamini yönünden zengin beslenen kişilerde kireçlenme riskinin C vitamini tüketmeyen kişilere göre daha düşük olduğunu göstermiştir. 60 mg C vitamininin (tek 1 portakalda bulunur) koruyucu etkisi olduğu düşünülmektedir.
Dizde kireçlenme tedavisi süresince jelatin kullanmak istiyorsanız C vitamini düzeyini takviye veya meyve-sebzeler yoluyla yükseltmeniz yararlı olacaktır.
Dizde kireçlenme için jelatin nasıl kullanılır/
Beslenme yoluyla jelatin tüketmeye karar verdiyseniz bunun çeşitli yolları bulunmaktadır:
1. Jelatin Takviyesi
Jelatini evde hazırlama zahmetine girişmek istemeyenler için eczanelerde genellikle jelatin takviyesi satılmaktadır.
2. Gıdada Jelatin
Bazı kişiler takviye kullanmak istemeyebilir. Beslenme yoluyla jelatin tüketmek de mümkündür. Gıda marketlerindeki jelatin paketlerinden satın alıp evde kendiniz hazırlayabilirsiniz.
Ayrıca daha fazla et tüketerek de jelatin miktarını doğal yollarla arttırabilirsiniz.
Zerdeçal Ekstresi ile Dizde Kireçlenme Tedavisi
Ibuprofen genellikle diz ağrısı çeken kişilerin yaygın olarak kullandığı steroid olmayan anti-inflamatuvar ilaçlar arasındadır. İbuprofen ağrıyı hafifletmekle birlikte bazı yan etkilere de sahiptir. Nadiren de olsa şiddetli kireçlenme vakalarında böbrek yetmezliği, mide kanaması, kalp krizi ve felç gibi yan etkiler ortaya çıkabilir.
Dizde kireçlenme ağrısı için daha güvenli bir alternatif olarak zerdeçal ekstresi kullanımı üzerine gittikçe daha fazla araştırma yapılmaktadır.
Zerdeçalın Faydaları
Bazı ülkelerde “baharatların kralı” olarak tanınan zerdeçal birçok faydası olan bir baharattır. Alternatif tedavi uygulamalarının gözdesi olan zerdeçal sadece ağrıyı hafifletmekle kalmaz, bağışıklığı güçlendirir, sindirimi kolaylaştırır, kalbi korur ve kötü kolesterolü düşürür. Ayrıca dizde kireçlenme dahil birçok sağlık sorununda zerdeçal doğal bir çözüm olarak kullanılmaktadır.
Dizde kireçlenme için bu kadim baharatı tüketirken aslında vücudunuzun her yerine fayda sağlamış oluruz. Ancak zerdeçalın dezavantajlarından biri emiliminin düşük olması ve hızlı metabolizması nedeniyle vücutta biyoyararlanımının düşük olmasıdır.
Zerdeçal Hindistan’da binlerce yıldır kullanılan eşsiz sarı renkli bir baharattır. Zerdeçalın en önemli bileşeni kurkumin maddesidir. Zerdeçaldaki kurkumin içeriği yaklaşık %2 düzeyindedir. Yani 1 yemek kaşığı zerdeçalda yaklaşık 0.136 gram kurkumin bulunmaktadır. Bu nedenle zerdeçalın sağlık için faydasını görmek istiyorsanız zerdeçal yerine zerdeçal ekstresi kullanmak daha etkili bir yöntem olabilir.
Dizde Kireçlenme ve Zerdeçal
2009 yılında The Journal of Alternative and Complementary Medicine dergisinde yayınlanan bir araştırmada dizde kireçlenme şikayeti bulunan hastalarda zerdeçal ekstresi ürününün etkinliği araştırılmıştır.
Tayland’da yürütülen bu çalışmaya 107 dizde kireçlenme hastası katılmıştır. Hastalar iki gruba ayrılmıştır. Bir gruba her gün 800 mg ibuprofen ağrı kesici, ikinci gruba günlük 2 gram zerdeçal ekstresi verilmiştir.
6 hafta sonunda hastalarda yürüme, merdiven çıkma ve bu faaliyetleri gerçekleştirirken hissedilen ağrı açısından bir değerlendirme yapılmıştır.
Her iki grupta da iyileşme görülmekle birlikte zerdeçal ekstresi tüketen grupta merdiven çıkarken daha az ağrı hissedildiği tespit edilmiştir. Araştırmacılara göre zerdeçal ekstresi dizde kireçlenme hastaları için en az ibuprofen ilaçlar kadar etkili ve güvenlidir.
2014 yılında yapılan bir diğer araştırma 367 dizde kireçlenme hastası üzerinde yürütülmüştür. Yine Tayland’da yapılan bu araştırmada kurkumin takviyesi kullanan hastalarda dizde kireçlenme ağrısı ve fonksiyonel iyileşme düzeyi değerlendirilmiştir.
Bu araştırmada da dizde kireçlenme ağrısı için zerdeçalın en az ibuprofen ağrı kesici ilaçlar kadar etkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca zerdeçal ekstresinin yan etkileri daha azdır. Bununla birlikte ibuprofen ilaçlar cilt alerjisi, baş dönmesi, mide yanması ve mide bulantısı gibi şikayetlere neden olmuştur.
Zerdeçal ekstresi genel olarak çoğu kişi için güvenli bir çözümdür. Zerdeçal ekstresine bağlı yan etkiler son derece nadirdir ve tehlikeli değildir. Safra kesesi hastalığı bulunanlar, reflü hastaları ve 2 hafta içerisinde herhangi bir ameliyata girecek olan kişilerin zerdeçal ekstresi kullanması uygun değildir. Ayrıca zerdeçal ekstresi kullanmadan önce her zaman doktora danışılmalıdır.
2016 yılında yayınlanan bir araştırmada günlük 1000 mg kurkumin zerdeçal ekstresi kullanan kişiler dizde kireçlenme tedavisi açısından fayda görmüştür.
Doğal Bir Ağrı Kesici: Susam
Zerdeçal ekstresinin doğal ağrı kesici özelliğine ek olarak yaygın olarak kullanılan bir diğer bitki de susamdır. Susam ile ilgili yapılan araştırmalar yaygın bir reçetesiz ağrı kesici olan Tylenol ile karşılaştırılarak yürütülmüştür.
Tylenol eczanelerde genellikle reçetesiz olarak satılan bir ağrı kesicidir. Dünyanın çeşitli yerlerinde asetaminofen ve parasetamol olarak da bilinmektedir.
Susamın dünyanın en eski bitkilerinden biri olduğuna inanılmaktadır. Antik Mısır’da güçlü bir tıbbi bitki olarak tanınan susam 5000 yıldan uzun bir süredir gıdalarda ve besleyici yağ olarak tüketilmektedir. Susam beyaz, sarı, siyah ve kırmızı renklerde olabilir.
Susam ve Dizde Kireçlenme
İran’da Tebriz Üniversitesi’den bir araştırmacı grubu susamın dizde kireçlenme ağrısı, şişme, hareket kaybı ve eklem şekil bozukluğu üzerindeki etkisini araştırmıştır. Araştırmaya katılan 50 dizde kireçlenme hastası iki gruba ayrılmıştır.
Birinci gruba günde iki kere 500 mg Tylenol ile birlikte günde bir kez 500 mg glukosamin verilmiştir (glukosamin doğal kireçlenme çözümlerinden biridir). İkinci grup hastaya ise standart ilaç tedavisine ek olarak günde 40 gram susam verilmiştir. (Yaklaşık 3-4 yemek kaşığı, sindirimi kolaylaştırmak için öğütülerek verilmiştir).
Araştırma 2 ay sürmüştür ve sonuçta her iki grup ağrı açısından karşılaştırılmıştır. Her gün susam tüketen grupta dikkate değer ölçüde daha az ağrı hissedildiği tespit edilmiştir.
Bu araştırmanın sonuçları The International Journal of Rheumatic Diseases dergisinde Ekim 2013’de yayınlanmıştır. Küçük bir çalışma olmasına rağmen araştırmacılar dizde kireçlenme ağrısında susamın kullanılabileceği sonucuna varmıştır. Ancak susam kesinlikle dizde kireçlenme ilaçlarının alternatifi değildir. Standart ilaç tedavisine ek olarak kullanıldığında etkili olmaktadır.
Terapötik etki göstermesi için susam çekirdekleri kavrulmamış ve organik olmalıdır. Bir kahve öğütücü veya mutfak robotu yardımıyla susamı öğüterek tüketebilirsiniz.
