Yeni anne olmuş biri olarak, yeni doğan bebekle yaşamaya alışırken birçok zorlukla karşılaşabilirsiniz. Bu zorluklar arasında uykusuzluk, yeni sorumluluklar ve hatta emzirmeye bağlı göğüs ağrıları yer alabilir. Peki ya doğumdan sonra ortaya çıkan duygusal zorluklar? Doğumdan sonraki 2-3 hafta içerisinde kaybolan annelik hüznü adı verilen durumdan söz etmiyoruz. Kast ettiğimiz tam olarak doğum sonrası depresyon olarak bilinen postpartum depresyon. Bu hamilelik ve doğumla ilgili şiddetli bir klinik depresyon türüdür.
Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) düşündüğünüzden daha yaygındır. 10.000 anne ile yapılan bir araştırmada her 7 anneden 1’inin Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) geçirdiği tespit edilmiştir. Neyse ki bu kadınların büyük bir çoğunluğu yapılan tedavi sonrasında iyileşmiştir.
Doğum Sonrası Depresyon (Postpartum Depresyon) Nedir?
Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) doğum yaptıktan sonra ortaya çıkan bir depresyon türüdür. Bebeğin ilk yılı boyunca herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Ancak en yaygın biçimde doğumdan sonraki 3 hafta içerisinde ortaya çıkmaktadır.
Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) üzgün olmak, umutsuzluk, bebeğe annelik yapamayacakmış gibi hissetmek şeklinde kendini gösterir.
Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) yalnızca ilk kez anne olan kadınlarda görülmez. Daha önceki yaptığı doğum veya doğumlarda Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) ile karşılaşmayan bir kadın bir sonraki doğumunda bunu yapayabilir.
Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) Neden Olur?
Doğum sonrası depresyonun birçok sebebi olabilir. Bu sebepleri şöyle sıralayabiliriz:
Hormonlar: Hamilelikte hormon düzeyleriniz artar. Bebeğiniz doğduktan sonra ise aniden düşer. Bu hızlı değişim bazı kadınlarda depresyonu tetikleyebilir. Kadınlar bu durumun daha hafif bir örneğini adet dönemi öncesinde de yaşarlar.
Depresyon Geçmişi: Hamile kalmak istemediyseniz veya eşiniz ya da aileniz bebek bakımında size yardımcı olmuyorsa, yeni bir anne olarak depresyon riskiniz artabilir. Ayrıca parasal sorunları olan kadınlarda, alkol veya uyuşturucu bağımlılığı geçmişi olan veya büyük stres altında bulunan kadınlarda Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) daha yaygın görülmektedir.
Anneliğe henüz hazır olmayan genç yaştaki kadınlar da Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) riski altındadır.
Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) Belirtileri
Her kadında doğum sonrası depresyon belirtileri birbirinden farklı olabilir. Ancak bazı ortak belirtiler bulunmaktadır:
- Üzüntü, umutsuzluk, hayal kırıklığı,
- Bebeğin temel bakım işlerini yapamayacakmış hissine kapılma
- Belirgin bir sebep olmaksızın ağlama
- Bebeğe yakınlık gösterememe veya bebekle bağ kuramama
- Yemek, cinsel ilişki, kişisel bakım ve keyif alınan diğer faaliyetlere karşı isteksizlik
- Sürekli uyuma isteği
- Odaklanma, öğrenme veya hafıza zorlukları
- Gerginlik ve sürekli sinirlilik. Sabırsızlık. Her şeyden rahatsız olma.
- Bebeğe, eşinize veya bebek sahibi olmayan başka kişilere karşı duyulan uzaklaşma hissi.
- Boşlukta hissetme.
Doğum Sonrası Depresyon Teşhisi ve Tedavisi
Doğum sonrası depresyon yalnızca bir doktor tarafından teşhis edilebilir. Doğum sonrası depresyon yaşadığınızdan şüpheleniyorsanız, doktorunuzdan hemen randevu alınız. Eski halinize dönmenizi sağlayacak çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
Doğum Sonrası Depresyon İlaçları
Doktorunuz antidepresan kullanmanızın yararlı olacağına karar verebilir. Bu ilaçlar depresyonla ilgili belirli beyin kimyasallarını dengelemektedir. Bu ilaçların çoğunun emzirme döneminde alınmasında sakınca yoktur. Ancak doktorunuza emzirdiğinizi söylemeniz gerekiyor.
Doğum Sonrası Depresyon Terapisi
Bir psikolog veya terapist ile konuşmanın büyük yardımı dokunabilir. Olumsuz düşüncelerle nasıl baş edileceği bu şekilde öğrenilebilir. Hatta geçmişteki ilişkileriniz veya gerginlikleriniz hakkında konuşabilir, bunların hayatınızı etkilemesine nasıl engel olacağınızı öğrenebilirsiniz.
Diğer Yöntemler
Postpartum depresyon teşhisi konulduysa, tedavi süresince kendinize yardımcı olabileceğiniz birçok yol bulunmaktadır:
- Günlük olarak egzersiz yapın.
- Gününüzü keyifli kılacak şeyler bulun.
- Basit hedefler belirleyin
- Rahatlayın.
- Size yardımcı olacak kişilerle bir arada bulunun.
- Doğum sonrası depresyon ile tek başınıza mücadele etmeye çalışmayın.
Doğum Sonrası Psikoz (Postpartum Psikoz)
Nadir görülen bu ciddi mental hastalık doğum sonrası depresyonla birlikte ortaya çıkabilir. Belirtileri doğumdan sonraki 2 hafta içerisinde ortaya çıkar ve doğum sonrası depresyondan daha şiddetlidir:
- Uyuyamama
- Zihin bulanıklığı. Net düşünememe.
- Halüsinasyonlar ve delüzyonlar. Gerçek olmayan şeylere inanma.
- Bebekle ilgili obsesif düzeyde korku
- Paranoid düşünce. Diğer insanlardan kuşkulanma.
- Yemek yemeyi reddetme.
- Kendine veya bebeğine zarar verme düşüncesi.
Doğum sonrası psikoz tıbbi bir acil durumdur. Bu durumda olan kişilerin acilen tıbbi yardım alması gerekmektedir.
Doğum sonrası depresyon (postpartum depresyon) Önlenebilir mi?
Hamilelikle ilgili hormon iniş çıkışlarını önlemeniz mümkün değildir. Ancak buna bağlı olarak gerçekleşebilecek doğum sonrası depresyon olasılığını düşürebilirsiniz.
Kendinizi Hazırlayın
Hamilelik süresince yaşadığınız herhangi bir stres varsa bunu doktorunuzla paylaşın. Doğum sonrası depresyonu engellemenin en iyi yollarından biri de gerçekçi beklentilere sahip olmaktır. Elbette annelik günlük hayatınızda ekstra sorumluluklar ve yeni bir düzen demektir. Ancak bazı kadınlar bunu oldukça ağır bulabilir ve bu da anksiyete ve depresyona neden olur. Bazı iniş çıkışlar kaçınılmazdır, ancak anne olduktan sonraki yeni düzeninize kendinizi önceden hazırlarsanız doğum sonrası depresyon riskini azaltabilirsiniz.
Rahatlama Teknikleri
Yapılan birçok araştırmada yeni doğan bebeklerin sakin annelerle daha iyi bağ kurduğu tespit edilmiştir. Günde en az 15 dakikasını derin nefes, meditasyon gibi rahatlama tekniklerine ayıran anneler, bunu yapmayan annelere göre stresle daha iyi başa çıkmaktadır.
Bebeğinizle Birlikte Uyuyun
Bebeği uyuduğunda kendisi de uykuya dalan anneleri hepimiz duymuşuzdur. Yapılan araştırmalar yeterli uykunun depresyon riskini azalttığını göstermektedir. Yeni doğan bebek bakımının yoğun zaman alıcı bir faaliyet olması nedeniyle ailenizden, eşinizden bu konuda yardım isteyerek yeterli uyumayı garanti edebilirsiniz.
Egzersiz Yapın
1.000 anne ile yapılan bir araştırmada doğum öncesinde ve doğumdan sonra egzersiz yapan annelerin duygusal olarak kendilerini daha iyi hissettiği tespit edilmiştir. Bebeğinizle birlikte kısa bir yürüyüş yapmak, temiz hava almak duygusal durumunuza iyi gelecektir. Bunu bir rutin haline getirmeye çalışın.
Anneliği Bir Kariyer Değişikliği Olarak Düşünün
Annelik de bir nevi iştir, ancak 9-5 mesaisi olmayan, 24 saatlik bir iştir. Çoğu anne bu yeni işi ilk zamanlar stresli bulur, ancak yeni doğan bir bebeğe annelik etmenin getirdiği gerilimleri pek hesaba katmaz. Bu yüzden annelerin “Benim işim bebeğim” düşüncesini geliştirmeleri ve diğer günlük faaliyetlerini bebeği için ertelemenin normal olduğu düşüncesini yerleştirmeleri yararlı olacaktır.
Mükemmel Bir Anne Olmaya Çalışmayın
Her annenin bebek bakımıyla ilgili anlattıkları küçük hataları vardır. Her şeyi mükemmel şekilde yapamadığınız, başkalarının sizden çok daha iyi anne olduğu düşüncelerinden uzaklaşın. Bu şekilde düşünmeniz kendinizde gerçekçi olmayan beklentiler yaratmanıza ve anneliğin sizin için daha zor bir iş haline gelmesine neden olacaktır. Amacınız ideal, mükemmel anne olmak değil, mutlu bir bebeğe sahip, mutlu bir anne olmaktır.
