Tıptaki en büyük zorluklardan biri birçok hastalığın benzer belirtilerle ortaya çıkmasıdır. Gırtlak kanseri için de aynı durum söz konusudur. Geleneksel boğaz ağrısı veya öksürük genellikle büyük bir problem değildir. Sadece bir virüsten kaynaklandıkları için çoğunlukla kendiliğinden iyileşirler. Ancak bazen, bu belirtiler gırtlak kanseri gibi çok ciddi bir hastalığın belirtisi de olabilir.
Gırtlak Kanseri Nedir?
Gırtlak kanseri bademciklerden ses tellerine kadar gırtlaktaki herhangi bir bölgede oluşan bir grup kanserli hücrenin tümöre dönüşmesine denir.
Gırtlak kanseri genellikle gırtlak borusundaki hücrelerde başlar ve en yaygın olarak sigara ve alkol kullanan kişilerde görülür.
Gırtlak kanseri ameliyat veya ilaç gibi çeşitli yollarla tedavi edilebilir. Önemli olan tedaviye erken başlamaktır. Gırtlak kanserinde ileri yaşlarda tedavi şansı daha yüksek olmaktadır.
Gırtlak Kanseri Türleri
Gırtlak kanseri ikiye ayrılır:
- Farinjiyal kanser: Gırtlağımız burnumuzdan özofagusa kadar göden bir tüp şeklindedir. Özofagus yemekleri boğazın alt kısmından mideye taşır.
- Larinjiyal kanser: Ses kutusu (larynx) gırtlağın alt kısmında yer alır ve ses tellerini barındırır.
Doktorlar bu iki gırtlak kanseri türünü de kendi içerisinde ayırmaktadır. Bu ayrımda kanserin nerede başladığı önem taşımaktadır.
Farinjiyal kanserin türleri şunlardır:
- Nazofarinjiyal kanser: Burnun arka kısmında, gırtlağın üst bölümü.
- Orofarinjiyal kanser: Gırtlağın orta bölümünde, ağzın arkasında, dil, bademcik ve damağın ardındaki yumuşak bölgeyi içeren kısım.
- Hipofarinjiyal kanser: Gırtlağın alt kısmında, ses kutusunun ardında.
Larinjiyal kanserin türleri şunlardır:
- Glottik kanser: Ses kutusunun orta bölümünde, ses tellerini içeren kısım.
- Subglottik kanser: Ses kutusunun alt kısmı
- Supraglottik kanser: Ses kutusunun üst kısmı (epiglotis kanseri – küçük dil kanseri dahil)
Gırtlak Kanserinin Sebepleri
Gırtlak kanseri, gırtlakta hücrelerin genlerinde bir takım değişikliklerin olmasıdır. Tıpta gırtlak kanserinin sebepleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak gırtlak kanserinin sebepleri arasında en yaygın olduğu düşünülenler şunlardır:
- Uzun yıllar boyunca çok fazla alkol kullanmak
- Gastroözofajeal reflü hastalığı (GERD) (mide asidinin özofagusa çıkması anlamına gelen kronik bir problem)
- Cinsiyet (erkeklerde daha fazla görülür)
- İnsan papillom virüsü (HPV – genellikle oral seks yoluyla bulaşan bir virüs türü)
- Yeterince meyve ve sebze yememek
- Irk (Afrika kökenlilerde daha fazla görülür)
- Sigara içmek, tütün çiğnemek.
Gırtlak kanserinin sebepleri olabilecek bu maddelerin muhakkak gırtlak kanserine yol açacağı da kesin değildir. Ancak gırtlak kanserinin sebepleri en yaygın şekilde bunlar olarak kabul edilmektedir.
Gırtlak Kanserinin Belirtileri
Gırtlak kanserinin belirtileri, başka boğaz hastalıklarıyla benzeşme gösterebilir. Ancak gırtlak kanserinin belirtileri arasında en yaygın olarak tespit edilenler şunlardır:
- Ses değişiklikleri (seste kalınlaşma, anlaşılır bir şekilde konuşamama)
- Öksürük (bazen kanlı)
- Yutma zorluğu, boğazda bir şey kalmış gibi hissetme,
- Gırtlakta şişme veya geçmeyen ağrı
- Kulak veya boyun bölgesinde ağrı
- Boğaz ağrısı
- Belirgin bir sebep olmaksızın kilo kaybı
Bu semptomların birini veya birkaçını bir arada kendinizde görürseniz mutlaka doktorunuza başvurunuz. Ancak bu belirtilerin muhakkak gırtlak kanseri belirtileri olmayabileceğini de unutmayınız.
Gırtlak Kanseri Teşhisi: Gırtlak Kanseri Nasıl Anlaşılır?
Doktorunuz gırtlak kanserinin belirtileri hakkında size sorular soracak, fiziksel bir muayene gerçekleştirecektir. Daha sonra aşağıdaki tahliller istenebilir:
- Endoskopi: Doktorunuz oldukça ince, esnek bir tüpün ucuna yerleştirilmiş bir kamera ile gırtlağa bakar. Buna endoskopi denir.
- Biyopsi: Doktorunuz gırtlağınızdan bir parça alarak kanser testine gönderir.
- Görüntüleme: Röntgen, CT taraması, MR (emar) ve PT taraması gırtlaktaki kanserin vücudun başka bölümlerine yayılıp yayılmadığını görmede de yardımcı olur.
Gırtlak Kanserinin Evreleri
Yukarıda belirttiğimiz her gırtlak kanseri türünün, hastalığın şiddetine bağlı olarak farklı evreleri vardır.
Ancak genel olarak birinci evre gırtlak kanseri ile ikinci evre gırtlak kanseri küçük kanserlerdir ve gırtlağın yalnızca bir bölümünde bulunurlar.
Üçüncü evre gırtlak kanseri lenf bezlerine veya gırtlağın diğer bölümlerine yayılmış olabilir.
Dördüncü evre gırtlak kanseri lenf bezlerine, baş, boyun veya göğüs bölgesine yayılmış olabilir. Gırtlak kanserinin en ciddi evresi olan dördüncü evre gırtlak kanseri akciğer veya karaciğere yayılmış da olabilir.
Gırtlak Kanseri Tedavisi
Gırtlak kanseri tedavisi kanserin nerede başladığına, nasıl ilerlediğine ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Bazı durumlarda gırtlak kanseri tedavisi kapsamında birden fazla tedavi uygulanabilir.
Radyasyon Tedavisi (Işın Tedavisi)
Radyasyon tedavisinde, kanser hücrelerini öldürmek için X-ray ve diğer kaynaklardan gelen yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Erkenden teşhis edilmiş küçük bir tümör için bu tedavi çok etkili olabilir. Gırtlak kanserinin sonraki evrelerinde radyasyon tedavisi (ışın tedavisi) ile birlikte başka bir tedavinin daha uygulanması gerekebilir. Örneğin ses kutusunda bulunan daha büyük bir tümör için doktorunuz ses kutusunu kurtarmak adına ışın tedavisi ile birlikte kemoterapi uygulayabilir.
Gırtlak Kanseri Ameliyatı
Gırtlaktaki tümörleri almak için bir çok gırtlak kanseri ameliyatı türü vardır. Gırtlak yüzeyinde veya ses tellerinde erken teşhis edilen bir gırtlak kanserinde doktorunuz endoskopi kullanabilir.
Daha büyük tümörlerde doktorunuz gırtlağın bir kısmını alıp, normal yutmayı sağlamak için gırtlağı tekrar düzenleyebilir. Ses tellerindeki bir tümör ses tellerinin bir kısmının aveya tamamının alınması anlamına gelebilir.
İlk evrelerde gırtlak kanseri tümörleri endoskopi veya lazer yöntemiyle alınabilir. Daha ileri kanser vakalarında ses kutusu veya gırtlağın büyük bir kısmı alınabilir, bu da yutma, nefes alma veya konuşma fonksiyonlarını etkilemektedir.
Ses kutusunun alınması halinde cerrah boynunuzdan bir açış gerçekleştirerek stoma adı verilen bir soluk borusu yerleştirecektir. Bu şekilde hasta nefes alabilecektir.
Boyun bölgesine taşan gırtlak kanseri vakalarında cerrah lenf bezlerini alma kararı verebilir.
Gırtlak Kanseri Kemoterapisi
Doktorunuz bu tedavide kanserli hücreleri öldürmek için ilaç kullanır. Bazen gırtlak kanseri ameliyatı öncesinde tümörü küçültmek için kemoterapi uygulanabilir. Ayrıca kemoterapi ışın tedavisinin de etkinliğini arttırmaktadır.
