İdrar yolu enfeksiyonu mikropların veya virüslerin mesane, böbrek, idrar yolu veya boşaltım sisteminin diğer unsurlarını etkilemesi durumunda ortaya çıkar. İdrar yolu enfeksiyonu genellikle idrar yaparken yanma yapar ve hem kadınlarda hem erkeklerde görülebilir. İdrar yolunun hangi kısmının enfeksiyon kaptığına bağlı olarak ateş, titreme, karın ağrısı ve anormal akıntı görülebilir. Peki idrar yolu enfeksiyonu neden olur? İdrar yolları enfeksiyonu nasıl geçer? Bu yazımızda idrar yolları enfeksiyonu bitkisel tedavisi sürecinde iyi gelen bitkiler hakkında detaylı bilgi bulabileceksiniz.
İdrar yolu enfeksiyonu nedeniyle ortaya çıkan problemleri azaltmak için evde uygulayabileceğiniz birçok yöntem bulunmaktadır. Örneğin yemek sodası idrarın asit düzeyini dengeleyerek ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca probiyotik kullanmak ve kızılcık suyu içmek de hafif idrar yolu enfeksiyonu vakalarında birçok semptomu azaltmaya yardımcı olur.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir?
İdrar yolu enfeksiyonu bakterilerin, virüslerin veya mantarların boşaltım sisteminde enfeksiyona yol açmasıdır. İdrar yolu enfeksiyonu nedenleri arasında en yaygın olanı idrar yoluna bakterilerin girmesidir. İdrar yolu enfeksiyonu türleri şunlardır:
- Mesane iltihabı (sistit): Mesanenin iltihaplanması
- Piyelonefrit: Böbreklerin iltihaplarması
- Üretrit: İdrar yolunda enfeksiyon ve enflamasyon.
Primary Care dergisinde idrar yolu enfeksiyonu vakalarının en yaygın görülen boşaltım sistemi bozukluğu olduğu belirtilmiştir. Özellikle kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu yaygın olarak görülmektedir. Diğer yandan diyabet hastaları, bağışıklık sistemi zayıf kişiler ve idrarını tutamama problemi yaşayan kişilerde idrar yolu enfeksiyonu sık görülmektedir.
Ayrıca erkeklerde de idrar yolu iltihabı görülmektedir. İdrar yolu iltihabı vakalarında evde uygulanan bitkisel yöntemlerin etkinliği ispatlanmıştır. International Journal of Clinical and Pharmacology and Therapeutics dergisinde yayınlanan bir araştırmada idrar yolu enfeksiyonu vakalarının yaklaşık %60’ının antibiyotik kullanılmadan tedavi edilebileceği belirtilmiştir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri
İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri arasında ilk sırada idrar yaparken yanma yer almaktadır. Ancak böbreklerde, mesanede veya idrar yolunda oluşan iltihap çoğunlukla başka belirtiler de ortaya çıkaracaktır. İşte yaygın görülen idrar yolu enfeksiyonu belirtileri:
- Sıklıkla idrara çıkma ancak az miktarda idrar yapma,
- İdrarın koyu renk olması,
- İdrarda kan bulunması,
- İdrarda parçacıklar bulunması,
- İdrarın bulanık olması,
- Kadınlarda leğen kemiği bölgesinde, karnın alt tarafında ağrı,
- İdrarın köpüklü olması,
- İdrarda lökosit bulunması,
- Olgunlaşmamış granülosit sayısının yüksek olması,
- Yüksek ateş.
Bebeklerde ve çocuklarda idrar yolu iltihabı görülebilir. Çocuklarda idrar yolu iltihabı belirtileri şunlardır:
- İdrar yaparken yanma hissinden kaçınmak için tuvaletini tutmaya çalışma,
- Ateş,
- İdrarın çok uzun süre tutulmasına bağlı olarak idrar kaçırma.
İdrar yolu enfeksiyonu antibiyotik kullanmadan tedavi edilebilir mi?
Bazı durumlarda idrar yolu enfeksiyonu antibiyotik kullanmadan tedavi edilebilir. Ancak enfeksiyonun yayılmasını önlemek için idrar yolu enfeksiyonu belirtileri ortaya çıktıktan itibaren doğal ve bitkisel yöntemlerin uygulanmaya başlaması gerekir.
İdrar yolu enfeksiyonu vakalarının büyük çoğunluğu genellikle başka komplikasyonlara yol açmadan tedavi edilebilir. Ancak idrar yolu enfeksiyonu şiddetlenir ve başka komplikasyonlara yol açarsa antibiyotik kullanımı gerekmektedir. Özellikle tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu vakalarında, diyabet hastalarında ve böbrek hastalarında bu durum önemlidir.
Ayrıca hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu vakalarında da uzun dönemli sağlık sorunlarını engellemek için antibiyotik kullanımı önem taşımaktadır.
Antibiyotik direncinin toplumda yaygınlaşması nedeniyle birçok doktor artık hafif idrar yolu enfeksiyonu vakalarında antibiyotik vermemektedir. Örneğin Open Forum Infectious Diseases dergisinde idrar yolu enfeksiyonu vakalarında antibiyotik kullanımı oranının nasıl düşürüleceği üzerine yapılan bir araştırma yayınlanmıştır. Araştırmada günde en az 1.5 litre su içen kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu riskinin %50 azaldığı tespit edilmiştir.
Current Infectious Diseases Reports dergisinde hafif idrar yolu enfeksiyonu vakalarında antibiyotik kullanılmadan doğal ve bitkisel tedavi yöntemlerinin uygulanması tavsiye edilmiştir.
İçilen su miktarını arttırmak, sıkça idrar yapmak ve probiyotik kullanmak idrar yolu enfeksiyonu tedavisi sürecinde antibiyotik kullanma oranını düşürecektir.
İdrar yolu enfeksiyonu nasıl geçer? Evde Doğal ve Bitkisel Tedavi ve Çözüm Yolları
Yazımızın bu bölümünde idrar yolu enfeksiyonu tedavisi sürecinde başvurabileceğiniz doğal ve bitkisel tedavi ve çözüm yolları hakkında detaylı bilgi bulabileceksiniz.
1. D-Mannoz
İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri ilk ortaya çıktığında belirtilerin kötüleşmesini engellemek için D-mannoz takviyesi kullanabilirsiniz. Peki D-mannoz nedir? D-mannoz kızılcık, yaban mersini ve elma gibi bazı meyvelerde doğal olarak bulunan bir şeker türüdür. D-mannoz idrar yolu enfeksiyonu belirtileri ve semptomlarını doğal yollarla tedavi etmeye yardımcı olur ve enfeksiyona neden olan bakterileri önler.
Journal of Clinical Urology dergisinde yayınlanan bir araştırmada D-mannoz takviyesinin tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu vakalarında etkili bir tedavi olduğu belirtilmiştir. Randomize bir çalışmada bir grup kadın idrar yolu enfeksiyonu hastası 2 hafta boyunca her 8 saatte bir, yani günde 3 kere 1 gram D-mannoz tüketmiş, sonrasında ise 22 hafta boyunca günde 2 kere 1 gram D-mannoz tüketmeye devam etmiştir.
Yapılan deneyde D-mannoz alımının sonradan ortaya çıkan enfeksiyonları engellemede trimetoprim ve sülfametoksazol antibiyotiklerden daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Ayrıca bir diğer araştırmada da idrar yolu enfeksiyonu vakalarında D-mannoz tüketiminin tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu riskini azalttığı tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre D-mannoz mesane enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılan bir antibiyotik olan nitrofurantoin kadar etkilidir.
Yapılan bu çalışmada deneye katılan 308 kadın 3 gruba ayrılmıştır:
| Grup | Uygulama |
| 1. Grup | 200 ml su içinde 2 gram D-Mannoz tozu verilmiştir. |
| 2. Grup | 50 miligram antibiyotik verilmiştir. |
| 3. Grup | Hiçbir şey verilmemiştir. |
Sonuçlara göre D-mannoz takviyesi alan 1. gruptaki kadınların yalnızca %85’i ileriki dönemlerde idrar yolu enfeksiyonu geçirmemiştir. Antibiyotik kullanan 2. Gruptaki kadınların %20’si ileriki dönemlerde idrar yolu enfeksiyonu geçirmemiştir. Herhangi bir tedavi uygulanmayan kadınların yüksek bir oranı ise ileride idrar yolu enfeksiyonu geçirdiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak D-Mannoz tüketiminin idrar yolu enfeksiyonu hastalığının tekrar ortaya çıkmasını önlediği görülmüştür.
D-Mannoz tozunu eczanelerden temin edebilirsiniz.
Yemek Sodası ve Su
İdrar yolu enfeksiyonuna iyi gelen bir diğer doğal yöntem yemek sodası ve sudur. Yemek sodası (sodyum bikarbonat) idrar söktürücü özelliği olan doğal bir alkalidir.
Yemek sodası ile ilgili yapılan araştırmalarda yemek sodasının idrar yolu enfeksiyonu vakalarında ağrıyı azalttığı tespit edilmiştir. İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri ilk ortaya çıktığında yemek sodası tüketmeye başlamak idrar sıklığını, idrar yaparken yanma hissini ve gece idrara uyanma sıklığını azaltmaktadır.
İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri ve semptomlarını hızlıca yok etmek istiyorsanız gün içerisinde içtiğiniz her yarım litre suyun içerisine 1 çay kaşığı yemek sodası karıştırın. Bu karışım idrar yaparken yanma hissini azaltacaktır. 3 gün içerisinde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri ve semptomlarında azalma görülmezse doktorunuza başvurunuz.
Probiyotikler
Düzenli olarak probiyotik kullanmak tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu vakalarını önlemeye yardımcı olur. Aynı zamanda sindirimi de düzenler.
Indian Journal of Urology dergisinde yayınlanan bir araştırmada probiyotiklerin inatçı idrar yolu enfeksiyonu vakalarını tedavi etmeye ve önlemeye yardımcı olduğu belirtilmiştir. Yapılan bazı araştırmalarda probiyotiklerin vücudun bakteriyel enfeksiyonlara direncini arttırdığı ve ürogenital enfeksiyon riskini azalttığı vurgulanmıştır. Ayrıca antibiyotik kullanan kişilerde antibiyotiklerin sindirim sistemi üzerindeki yan etkilerini azaltmak için de probiyotikler etkili olacaktır.
İlginç bir şekilde yapılan araştırmalar antibiyotiklerle birlikte kullanılan probiyotiklerin idrar yolu enfeksiyonu tedavisinin etkinliğini arttırdığını tespit etmiştir. Örneğin çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu vakalarında antibiyotik kullanırken eş zamanlı olarak probiyotik kullanmak iyileşme oranını arttırmaktadır.
Yoğurt
Doğal, ev yapımı yoğurtta probiyotikler bulunur ve özellikle kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu belirtileri ve semptomlarını azaltmaya yardımcı olur.
2013 yılında yapılan bir araştırmaya göre doğal ve ev yapımı yoğurt Lactobacilli isimli bakteri zincirini içermektedir. Bu bakteri zinciri iç bakteriyel enfeksiyonları hafifletmeye yardımcı olmaktadır. Lactobacilli bakteri zincirinin etkinliği üzerine yapılan araştırmalarda bu bakteri zincirinin idrar yolu enfeksiyonu vakasının tekrarlama riskini en aza indirdiği tespit edilmiştir.
İdrar yolu enfeksiyonu tedavisi sürecinde tüketmeniz gereken yoğurt miktarı kişiden kişiye göre değişir. Ancak diğer idrar yolu enfeksiyonu bitkisel tedavi yöntemleri ile birlikte yoğurt miktarını arttırmanız mutlaka tedavi sürecini hızlandıracaktır.
Ayrıca yoğurt kadınlarda vajina sağlığını korumaya yardımcı olur. Bakteriyel vajinosis ve maya enfeksiyonlarını önlemede etkilidir.
Kızılcık ve Yaban Mersini Suyu
Kızılcık ve yaban mersini gibi meyveler idrar yolu enfeksiyonuna iyi gelen bitkiler arasındadır. İdrar yolu enfeksiyonu bitkisel tedavi yöntemlerinden biri olarak kızılcık meyvesinin etkinliği bilimsel olarak da ispatlanmıştır.
Advances in Nutrition dergisinde kızılcık meyvesinin benzersiz faydaları vurgulanmıştır. Yapılan çeşitli araştırmalarda kızılcık suyunun bakterilerin idrar yoluna yapışmasını engelleyerek idrar yolu enfeksiyonu vakalarını azalttığı tespit edilmiştir. Günde 300 ml. kızılcık suyu içen kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu riskinin daha düşük olduğu ortaya konmuştur.
Diğer araştırmalarda da kızılcık gıda takviyesinin kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu vakalarını %70 oranında azalttığı ispatlanmıştır. Yapılan bağımsız araştırmalar kızılcık suyunun çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu tedavisi sürecinde de etkili olduğunu göstermiştir.
Ananas
Ananas iltihabı azaltan antibakteriyel bir bileşen içerdiğinden idrar yolu enfeksiyonu vakalarını azaltmaya yardımcı olur. Biomedical Reports dergisinde yayınlanan bir araştırmada ananasta bulunan bromelain enziminin idrar yolu enfeksiyonu tedavisinde terapötik etkiye sahip olduğu belirtilmiştir. Örneğin idrar yolu enfeksiyonu ve böbrek enfeksiyonu vakalarında antibiyotiklerle birlikte kullanıldığında bromelain antibiyotik tedavisinin etkinliğini arttırmaktadır.
Elma Sirkesi
Süzülmemiş doğal elma sirkesi sayılamayacak kadar çok faydaya sahiptir. Elma sirkesi sindirim ve boşaltım sistemi sağlığını korumaya da yardımcı olur.
Elma sirkesi böbreklerden toksinlerin atılmasına yardımcı olur. En iyi sonuçları almak için her gün 1 bardak suyun içine 2 çay kaşığı elma sirkesi ekleyip içiniz. Ayrıca hazırladığınız kızılcık suyunun içerisine 1 yemek kaşığı kadar elma sirkesi karıştırıp içebilirsiniz.
C Vitamini
Yapılan araştırmalar 100 mg C vitamini takviyesi kullanımının tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu tedavisi sürecinde etkili olduğunu ortaya koymuştur.
European Urology dergisinde kızılcık suyu, C vitamini ve probiyotik karışımının antibiyotik kullanmadan idrar yolu enfeksiyonu tedavisi sürecinde çok faydalı olduğu belirtilmiştir.
İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavisi Sürecinde Diğer Bitkisel Çözümler
İdrar yolu enfeksiyonu bitkisel tedavi kapsamında yukarıda saydığımız bitkisel çözümlere ek olarak aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz.
Yaban Turpu
İdrar yolu enfeksiyonu bitkisel tedavi yolları hakkında yapılan bilimsel araştırmalar yabanturpu bitkisinin idrar yolu enfeksiyonuna iyi gelen bitkiler arasında olduğunu ortaya koymuştur. Almanya’da yapılan bir araştırmada yabanturpu ve latinçiçeği içeren bitkisel karışımın akut idrar yolu enfeksiyonu bitkisel tedavisi sürecinde antibiyotik kadar etkili olduğunu göstermiştir.
Greyfurt Çekirdeği Özü
Evde idrar yolu enfeksiyonu bitkisel tedavisi için greyfurt çekirdeği özü kullanabilirsiniz. Journal of Alternative and Complementary Medicine dergisinde greyfurt çekirdeğinin boşaltım sistemi üzerinde antibakteriyel etkisi olduğu belirtilmiştir. Araştırmacılara göre 8 saatte bir 5-6 greyfurt çekirdeği yemek idrar yolu enfeksiyonu vakalarında antibakteriyel ilaçlar kadar etkili bir yöntemdir.
Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu
Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu yaygın bir durumdur ve çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu komplikasyonları arasında sistit, piyelonefrit vb. yer almaktadır. Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu tedavi edilmediği takdirde erken doğum, düşük kilolu doğum ve preeklampsiye yol açabilir.
Anne ve bebeğin sağlığını riske atması nedeniyle hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu belirtileri ortaya çıktığı anda derhal doktora başvurulmalıdır.
Detaylı bilgi için Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu
Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu görülebilir. Özellikle küçük çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu teşhisi zorlu bir süreçtir.
Genellikle küçük çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu belirtileri yüksek ateş ve idrarın farklı kokmasıdır. Detaylı bilgi için Çocuklarda İdrar Yolu Enfeksiyonu başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
İdrar yolu enfeksiyonu nasıl önlenir?
İdrar yolu enfeksiyonu vakalarını doğal yollarla önlemek için yukarıda saydığımız doğal ve bitkisel tedavi yöntemlerini uygulamanız yararlı olacaktır. Ek olarak idrar yolu enfeksiyonu vakalarını önlemek için aşağıdaki hususlara dikkat ediniz.
- Bol Su İçmek: Yapılan araştırmalar bol su ve bitki çayı tüketen kişilerde idrar yolu iltihabı riski %50 daha düşüktür.
- Hijyen Kuralları: Tuvaleti kullandıktan sonra silme işlemi önden geriye doğru yapılmalıdır. Bu yöntem bakterilerin vajinaya girmesine engel olacaktır.
- İdrarı Tutmamak: Tuvalet ihtiyacı duyduğunuzda beklemeyin. Özellikle cinsel ilişkiden sonra hemen tuvalete gidilmelidir.
- Probiyotik Tüketimi: Uzmanlara göre probiyotikler vajinada kötü huylu bakterilerin gelişmesini önlemektedir.
İdrar yolu enfeksiyonu için hangi durumlarda doktora gidilmeli?
Çoğunlukla idrar yolu enfeksiyonu bitkisel tedavi yöntemleri ile evde tedavi edilebilmektedir. Ancak 1-2 gün geçtiği halde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri azalmıyorsa doktora başvurulmalıdır:
- İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri 24 saatten fazla sürdüğünde,
- Yüksek ateş ve titreme başladığında,
- İdrar yaparken yanma ile birlikte mide bulantısı ve kusma varsa,
- Hamileyseniz, şeker hastasıysanız veya kemoterapi görüyorsanız derhal doktora başvurunuz.
