Karın bölgesi, göğüs ile leğen kemiği arasındaki bölgeye denir. Diyafram karnın üst yüzeyini oluşturur. Leğen kemiklerinin başladığı yerde karın bölgesi biter, leğen bölgesi başlar. Peki karında hangi organlar vardır? Karında mide, küçük ve büyük bağırsak, pankreas, böbrek ve safra kesesi dahil tüm sindirim organları bulunur. Bu organlar bağlayıcı dokular sayesinde birbirine bağlanır. Karında böbrek ve dalak da bulunur. Bu yazımızda karın bölgesinde görülen hastalıklar ve karın bölgesinde yapılan testler hakkında bilgi vereceğiz.
Aort, inferior vena cava ve onlarca küçük dallarıyla birlikte karında birçok önemli kan damarı bulunur. Ön tarafta karın fasya adı verilen ince bir doku katmanıyla korunmaktadır. Fasyanın ön kısmında karın kasları ve deri bulunur. Karnın arka tarafında sırt kasları ve omurga bulunur.
Karın Bölgesinde Görülen Hastalıklar
- Karın zarı iltihabı (peritonit): Karnın dış kaplamasında sertlik ve şiddetli ağrıya neden olacak şekilde görülen iltihaptır. Karın zarı iltihabı genellikle karındaki organlar içerisindeki birinin yırtılması veya enfeksiyon kapması nedeniyle oluşur.
- Akut batın: Doktorların peritonit veya benzer bir acil durumun var olduğunu ve ameliyat edilmesinin gerektiğini belirttiği tıbbi evre.
- Apandisit İltihabı: Sağ alt karında bulunan apandisitin iltihaplanması durumudur. Genellikle bu durumda apandisit ameliyatla alınır.
- Safra kesesi yangısı (kolesistit): Karnın sağ tarafında ağrı yapacak şekilde mesanenin iltihaplanması durumudur. Safra kesesi yangısı (kolesistit) genellikle safra kesesinden çıkan borunun safra kesesi taşı ile tıkanması durumunda ortaya çıkar.
- Hazımsızlık: Midenin bozulması veya sindirim güçlü hissidir. Hazımsızlık zararsız olabileceği gibi daha ciddi sorunlardan da kaynaklanıyor olabilir.
- Kabızlık: Haftada 3’den daha az dışkı ihtiyacı görmek kabızlık olarak adlandırılır. Kabızlığın en bilinen çaresi sağlıklı beslenme ve düzenli egzersizdir. Ancak ciddi vakalarda tıbbi müdahale gerekebilir.
- Gastrit: Mide bulantısı ve/veya ağrı yapacak şekilde midenin iltihaplanması. Gastrit alkolden, steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlardan, H.pylori enfeksiyonundan veya başka sebeplerden kaynaklanabilir.
- Mide ülseri: Mide ülseri mide ve onikiparmak bağırsağında görülen ülserdir. Mide ülserinin nedeni genellikle ya H.pylori enfeksiyonu ya da ibuprofen gibi anti-inflamatuar ilaçlardır.
- Bağırsak Tıkanması: Küçük veya büyük bağırsağın tek bir bölgesinin tıkanması ya da tüm bağırsağın çalışmayı durdurmasıdır. Kusma ve karın şişliği ilk belirtiler arasındadır.
- Gastroparezi: Diyabet veya başka hastalıklardan kaynaklanan sinir hasarı nedeniyle midenin yavaş boşalması. Gastroparezi belirtileri arasında mide bulantısı ve kusma yer alır.
- Pankreas İltihabı (pankreatit): Pankreasın iltihaplanmasıdır. Pankreas iltihabının nedenleri arasında alkol ve safra kesesi taşı yer alır. Diğer sebepleri ilaçlar ve travmalardır. Pankreas iltihabı vakalarının yaklaşık %10-15’inde iltihabın nedeni bilinmemektedir.
- Hepatit: Genellikle viral bir enfeksiyona bağlı olarak karaciğerin iltihaplanması. Hepatit nedenleri arasında alkol, ilaçlar veya bağışıklık sistemi problemleri yer almaktadır.
- Siroz: Kronik iltihaplanma nedeniyle karaciğerin yaralanmasıdır. Aşırı alkol tüketimi ve kronik hepatit sirozun nedenleri arasındadır.
- Assit: Genellikle siroz nedeniyle kar15ında sıvı birikmesidir.
- Karın Duvarı Fıtığı: Karın zarındaki bir zayıflama nedeniyle fasya bağırsağın bir bölümünün çıkıntı yapmasına neden olur.
- Abdominal Aort Anevrizması: Aort duvarındaki zayıflama damarda yıllar içerisinde büyüyen balon şeklinde bir büyümeye neden olur. Abdominal aort anevrizması çok büyüdüğünde patlayabilir.
- karındaki organlar
Karın Testleri
- Fiziksel muayene: Karın bölgesini stetoskop ile dinleyerek, bastırarak veya karına vurarak doktorun karın bölgesi problemlerini teşhis etmeye çalışmasıdır.
- Üst endoskopi: Ucunda kamera bulunan esnek bir tüp (endoskop) ağızdan içeri sokulur. Endoskop mide ve onikiparmak bağırsağı muayenesi yapılmasını sağlar.
- Alt endoskopi: Endoskop göden bağırsağı ve kolona doğru ilerletilir. Kolonoskopi ile kanser veya kanama gibi problemler tespit edilebilir.
- Karın röntgeni: Karın bölgesinin röntgeni çekilerek bağırsak tıkanması gibi göbek organları ve problemleri teşhis edilir.
- Bilgisayarlı tomografi: X-ray ışınlarını kullanarak karın bölgesinin fotoğrafını çeken bir tarayıcıdır. Bilgisayarlı tomografi apandisit ve kanser gibi hastalıkların tespitinde kullanılır.
- Manyetik rezonans görüntüleme: Manyetik bir alanda radyo dalgaları kullanılmak suretiyle karın bölgesinin detaylı görüntüsünün çekilmesidir. Karın bölgesinde MR genellikle böbrek, pankreas, safra kesesi kontrolü yapılırken kullanılır.
- Karın Ultrasonu: Yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılarak karındaki organların görüntüsünün ekrana yansıtılmasıdır. Ultrason safra kesesi, böbrek ve karaciğer gibi birçok organdaki hastalıkların tespitine yardımcı olur.
- pH testi: Burundan bir tüp sokularak veya özofagusa verilen bir kapsül yoluyla özofagustaki asit düzeyleri izlenir. GERD hastalığı tedavisi veya tedavinin etkinliğinin tespit edilmesinde kullanılır.
- Gastrik boşaltma çalışması: Bu test yiyeceklerin mideden ne kadar hızlı geçtiğini tespit etmek için yapılır. Radyoaktif maddelerle işaretlenen yiyecekler hastaya verilerek tarayıcıdan yiyeceklerin hareketi izlenir.
- Biyopsi: Kanser, karaciğer hastalığı veya diğer hastalıkların tespiti için küçük bir doku parçası alınır.
Karın Bölgesi Tedavileri
- Karın ameliyatı: Kolesistis, apandisit, kolon veya mide kanseri ya da anevrizma gibi ciddi hastalıklarda genellikle ameliyat gerekir. Ameliyat laparoskopik (küçük kesikler ve kamera kullanılarak) yapılabileceği gibi açık ameliyat şeklinde de yapılabilir.
- Histamin engelleyiciler: Histamin daha fazla mide asidi salgılanmasına neden olur. Histaminin engellenmesi asit üretimini ve GERD semptomlarını azaltır
- Proton pompa inhibitörleri: Bu ilaçlar midedeki asit pompasını doğrudan engeller. Etkili olması için her gün alınmalıdır. Yine de birkaç aydan fazla kullanılmaması yararlı olur.
- Motilite ajanları: Bu ilaçlar gastroparez veya kabızlık semptomlarını iyileştirmek için midenin ve bağırsakların kasılmasını arttırır.
- Antibiyotikler: H.pylori enfeksiyonu midenin iyileşmesine yardımcı olan antibiyotiklerle tedavi edilir.
- Laksatifler: Çeşitli reçetesiz ve reçetesiz ilaçlar kabızlığı yok etmek için kullanılır.
