11 Kasım 2022 itibariyle koronavirüs dünya çapında 643 milyon kişiyi etkiledi, 6.6 milyon kişi ise bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetti. Siz bu yazıyı okurken bu sayılar artmaya devam ediyor. Sayılar arttıkça daha fazla nörolojik semptom bildiriliyor. Nörologlar ise bu yeni hastalığın beyni nasıl etkilediğini hala araştırıyor. Bu yazımızda korona beyni nasıl etkiliyor? sorusuna cevap arayacağız.
Covid-19 geçirdiyseniz beyniniz hala bunun etkisi altında olabilir. Yapılan araştırmalara göre koronavirüs hastalığı geçirenlerde hastalıktan sonraki bir yıl içerisinde çeşitli nörolojik problemler görülme riski artmaktadır. Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi araştırmacılarının yaptığı araştırmaya göre Covid sonrası görülen etkiler arasında felç, bilişsel sorunlar, hafıza problemleri, depresyon, anksiyete, migren ağrıları yer almaktadır.
Ayrıca tremor, istemsiz kas kasılmaları, işitme ve görmem problemmleri, denge ve koordinasyon sorunları da covid-19 sonrası görülen etkiler arasındadır. Araştırmmada şöyle denilmektedir:
Genel olarak dünya çapında 40 milyondan fazla kişide Covid-19 ile bağlantılı nörolojik bozukluklar bildirilmiştir.
Araştırmaya katılan kişilerin çok azı aşı yaptırmıştı, çünkü araştırmanın yapıldığı dönemde Covid-19 aşıları yeterince yaygın değildi. Ayrıca araştırmanın yapıldığı dönemde delta, omicron ve diğer Covid varyantları da henüz ortaya çıkmamıştır.
Yine aynı araştırma ekibi tarafından yapılan bir diğer araştırmaya göre Covid-19 sonrası yaklaşık %20 oranında uzun vadeli beyin semptomları ortaya çıkmaktadır:
Araştırmacılar ABD resmi kayıtlarından elde edilen 14 milyon hastanın verilerini analiz etmiştir. Bu hastalar her yaştan, ırktan ve cinsiyetten farklı kişilerdir. Covid-19 testi pozitif çıkan ve enfeksiyondan sonra 1 ay boyunca hayatta kalan kişilerin verileri analiz edilmiştir.
Buna göre korona hastalığı geçiren kişilerin %7’sinde bir yıl içerisinde beyin ile ilgili semptomlar gözlenmiştir. Diğer bir deyişle ABD’de yaklaşık 6.6 milyon kişinin virüsle bağlantılı nörolojik problemler yaşadığı tahmin edilmektedir.
Covid-19 ile ilişkili olarak ortaya çıkan en yaygın belirti hafıza problemleridir. Virüs geçiren kişilerde hafıza problemleri ortaya çıkması riski %77 yükselmektedir. Bazı kişilerde bu belirti zamanla ortadan kalkarken, bazılarında kalıcılı olmaktadır.
Araştırmacılar korona geçiren kişilerde Alzheimer riskinin de artabileceğini belirtmiştir.
Araştırmada virüs geçiren kişilerde iskemik felç riski de %50 atmaktadır. İskemik felç bir kan pıhtısı veya başka bir sebeple beyine oksijen taşıyan damarın kan taşıyamaz hale gelmesidir. Tüm felç vakalarının çoğunluğu iskemik felçtir. İskemik felç konuşma bozukluğuna, bilişsel bozukluklara, görme problemlerine, vücudun belirli bölgelerinde his kaybına, kalıcı beyin hasarına ve ölüme yol açabilmektedir.
Genel olarak virüse yakalanmayan kişilerle karşılaştırıldığında koronavirüs geçiren kişilerde epilepsi veya inme riski yüzde 80 artmaktadır. Anksiyete ve depresyon riski %43, şiddetli baş ağırısı riski %35, hareket bozuklukları riski %42 yükselmektedir.
Ayrıca koronavirüs geçiren kişilerde buğulu görme, göz kuruluğu, retina enflamasyonu riski %30, kulak çınlaması gibi kulak problemlerinin riski ise %22 yükselmektedir.
