Gastrik ülser olarak da bilinen mide ülseri mide duvarında ağrılı yaralar olmasıdır. Mide ülseri bir tür peptik ülser hastalığıdır. Peptik ülserler mideyi veya küçük bağırsağı etkileyen ülser türlerine verilen isimdir.
Mide ülseri mideyi sindirim sıvılarından koruyan kalın mukus tabakasının azalması nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu sindirim asitlerinin mide duvarı dokularına zarar vermesine yol açar ve ülser meydana gelir.
Mide ülseri kolaylıkla tedavi edilebilmektedir. Ancak doğru tedavi uygulanmadığı takdirde mide ülseri şiddetli seyredebilir.
Mide Ülseri Neden Olur?
Ülser sindirim sıvılarının mide duvarına zarar vermesinden dolayı meydana gelir. Eğer mukus tabakası çok incelir veya mide çok fazla asit üretirse bağırsak bunu hissedecektir. Mide ülserinin iki temel sebebi bulunmaktadır:
Helikobakter Pylori (H. Pylori)
Bu bakteri insanların neredeyse yarısında bulunmaktadır. Bu bakteriyi taşıyan kişilerin birçoğu mide ülserine yakalanmaz. Ancak bazı kişilerde bu bakteri asit miktarını arttırır, koruyucu mukus tabakasını parçalar ve sindirim yoluna zarar verir. Uzmanlar Helikobakter Pylori bakterisinin nasıl yayıldığı konusunda kesin bilgiye sahip değildir. Ancak bu bakterinin öpüşme gibi yakın temas yoluyla kişiden kişiye bulaşabildiği düşünülmektedir. Ayrıca temiz olmayan gıda ve suların tüketilmesi de helikobakter Pylori bulaşmasına yol açabilir.
Belirli Ağrı Kesiciler
Uzun süre boyunca aspirin kullanan kişilerde mide ülseri ihtimali artmaktadır. Aynı durum steroit olmayan anti-inflamatuvar ilaçlar kullanan kişiler için de geçerlidir. Bu ilaçların içeriğinde ibuprofen ve naproksen bulunmaktadır. Steroit olmayan anti-inflamatuar ilaçlar midenin iç duvarlarını koruyan bir kimyasalın vücut tarafından üretilmesini engeller. Asetaminofen gibi diğer ağrı kesici ilaçlar mide ülserine neden olmaz.
Sigara içmek ve alkol kullanmak da mide ülseri ihtimalini arttırmaktadır. Stres ve baharatlı yiyecekler doğrudan mide ülserine neden olmaz. Ancak stresli yaşam ve aşırı baharatlı yiyecekler tüketmek mevcut mide ülserini kötüleştirebilir veya tedavisini zorlaştırabilir.
Mide Ülseri Belirtileri
Mide ülseri belirtileri mide ülserinin şiddetine göre değişiklik gösterebilir.
Mide ülserinin belirtileri arasında en yaygın olanı göğsün orta hizasındaki karın bölgesinde ve göbek deliğinde ağrı ve yanma hissidir. Tipik olarak bu ağrı mide boşken daha da artar ve birkaç dakika ya da birkaç saat boyunca devam edebilir.
Mide ülserinin belirtileri arasında şunlar da yer alır:
- Mide bölgesinde ağrı
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Ağrı nedeniyle yemek yemeyi istememek
- Mide bulantısı veya kusma
- Şişkinlik,
- Çabuk doyma
- Gaz veya asit reflü
- Mide yanması
- Yeme, içme veya antasit kullanma halinde geçen mide ağrısı
- Anemi (belirtileri yorgunluk, nefes darlığı ve cildin solgun olmasıdır).
- Dışkının koyu katran kıvamında olması,
- Kanlı veya kahve tanelerine benzer maddeler kusma
Bu mide ülseri belirtilerini taşıyorsanız derhal doktorunuza başvurunuz. Mide ülseri belirtileri hafif bile olsa mide ülseri tedavi edilmediği takdirde kötüleşebilir. Hatta kanlı ülser hayati tehlike meydana getirebilir.
Mide Ülseri Nasıl Teşhis Edilir? Mide Ülseri Tahlilleri
Mide ülserinin teşhisi yaşadığınız mide ülseri belirtileri ve bu belirtilerin şiddetine göre farklılık gösterecektir. Mide ülserinin teşhis edilmesi için doktorunuz sağlık geçmişiniz, yaşadığınız mide ülseri belirtileri ve kullandığınız reçeteli veya reçetesiz ilaçlar hakkında bilgi edinmek isteyecektir.
Helikobakter pylori (H.pylori) bakterisinin tespit edilmesi için kan tahlili, dışkı tahlili veya nefes testi uygulanabilir. Nefes testinde hastaya belirli bir sıvı içirilir ve bir torbaya nefes vermesi istenir. Daha sonra torbanın ağzı mühürlenir. Eğer hasta helikobakter pylori (H. Pylori) bakterisi taşıyor ise torbanın içindeki nefeste normalden fazla düzeyde karbon dioksit bulunacaktır.
Mide ülseri teşhisi için yapılan diğer tahliller, testler ve prosedürler şunlardır.
- Baryum Yutma: Baryum isimli koyu kıvamlı beyaz bir sıvı içirilir. Bu sıvı hastanın üst bağırsak yolunu kaplar ve doktorların mideyi ve küçük bağırsağı röntgen cihazında görmesine imkan tanır.
- Endoskopi: Ağıza ince, ışıklı bir boru sokulur. Bu şekilde mide ve küçük bağırsağın birinci bölümü görülür. Bu test ülser, kanama ve anormal dokuların tespit edilmesi için kullanılmaktadır.
Mide Ülseri Tedavisi
Mide ülseri tedavisi mide ülserinin nedenine göre değişkenlik gösterecektir. Çoğu vakada mide ülseri tedavisi doktorun yazdığı reçeteli ilaçlar yoluyla yapılır. Nadir durumlarda mide ülseri ameliyatı yapılabilir.
Mide ülseri tedavisi hemen başlatılmalıdır. Tedavi planınızı belirlemek için doktorunuzla görüşebilirsiniz. Aktif kanamalı mide ülseri durumunda endoskopi ve IV ülser ilaçları ile yoğun tedavi uygulanması için hastaneye yatış olması muhtemeldir. Ayrıca bu durumda kan nakli gerekebilir.
Ameliyatsız Mide Ülseri Tedavisi
Eğer mide ülseri Helikobakter pylori (H.Pylori) nedeniyle ortaya çıktıysa hastanın antibiyotik ve proton pompası inhibitörü adı verilen ilaçları kullanması gerekir. Proton pompası inhibitörleri mide asidi üreten mide hücrelerini engelleyecektir.
Bu tedavilere ek olarak doktorunuz şunları önerebilir:
- H2 reseptör engelleyiciler (bunlar da asit üretimini engelleyen ilaçlardır),
- Steroit olmayan anti-inflamatuar ilaçların kullanımının durdurulması
- İzleme amaçlı endoskopi
- Probiyotikler (Helikobakter pylori bakterini öldürmeye yardımcı olan yararlı bakteriler)
- Bizmut takviyesi
Mide ülseri belirtileri mide ülseri tedavisi yoluyla hızlıca yok olabilir. Ancak unutulmamalıdır ki hastada mide ülseri belirtileri yok olsa dahi mide ülseri tedavisi kapsamında verilen mide ülseri ilaçları kullanılmaya devam edilmelidir. Özellikle Helikobakter Pylori enfeksiyonlarında tüm bakterilerin yok edilmesi için mide ülseri ilaçları sonuna kadar kullanılmalıdır.
Mide ülseri ilaçlarının yan etkileri şunları içerebilir:
- Mide bulantısı
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- İshal
- Karın ağrısı
Mide ülseri ilaçlarının yan etkileri genellikle geçicidir. Eğer mide ülseri ilaçlarının yan etkileri aşırı rahatsızlık yaratıyorsa ilaç değişimi için doktorunuzla görüşebilirsiniz.
Mide Ülseri Ameliyatı
Nadir durumlarda mide ülseri tedavisi kapsamında mide ülseri ameliyatı uygulanabilir. Mide ülseri ameliyatı şu vakalarda uygulanmaktadır:
- Sürekli tekrarlayan mide ülseri
- İyileşmeyen mide ülseri
- Kanama
- Midede aşınma
- Midedeki yiyeceklerin bağırsağa ulaşamaması
Mide ülseri ameliyatı kapsamında:
- Ülserin tamamı alınabilir,
- Bağırsağın bir bölümünden parça alınarak mide ülseri bölgesine uygulanabilir,
- Kanamalı damarlar bağlanabilir.
- Mide asidinin üretimini azaltmak için mideye sinir tedariki kesilebilir.
Sağlıklı Beslenme ve Mide Ülseri
Geçmişte beslenme tarzının ülsere neden olduğu düşünülmekteydi. Ancak bilimsel araştırmalar bunun doğru olmadığını göstermiştir. Yediğiniz ve içtiğiniz şeyler mide ülseri hastalığına yol açmasa da, sağlıklı beslenme genel olarak sindirim sistemi ve genel sağlığınızı olumlu etkileyecektir. Genel anlamda meyve, sebze ve lif yönünden zengin yiyeceklerle beslenilmelidir.
Bununla birlikte, bazı yiyeceklerin Helikobakter pylori bakterisinin yok edilmesinde rol oynaması mümkündür. H.pylori bakterisi ile mücadele eden ve vücuttaki sağlıklı bakterileri destekleyen yiyecekler şunlardır:
- Brokoli, karnabahar, lahana, kırmızı turp
- Ispanak gibi yeşil yapraklı sebzeler,
- Ev yapımı yoğurt gibi probiyotik yönünden zengin yiyecekler,
- Elma,
- Yaban mersini, turna meyvesi, ahududu, çilek,
- Zeytinyağı
Mide Ülseri İçin Doğal Tedavi Yöntemleri
Sağlıklı beslenmeye ek olarak aşağıdaki yiyecekler H.pylori bakterisinin etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak bu takviyeler doktorunuzun mide ülseri tedavisi kapsamında verdiği ilaçların yerini tutmaz. Bu nedenle mide ülseri ilaçları aksatılmadan kullanılmalıdır.
Mide ülseri tedavisi için destek olabilecek yiyecekler:
- Probiyotikler (ev yapımı yoğurt)
- Bal,
- Glutamin (köy tavuğu, balık, yumurta, ıspanak ve lahanada bulunur).
Mide Ülserine Ne İyi Gelir? konulu yazımızı okumak için tıklayınız.
Mide Ülseri Tehlikeli mi?
Mide ülseri belirtileri fark edildiğinde derhal doktora başvurulmalıdır. Mide ülseri tedavisi uygulanmadığı takdirde mide ülseri şiddetlenecektir. Mide ülseri tedavi edilmezse şunlara yol açar:
- Kanama: ülser bölgesinde kanama gerçekleşebilir ve hayati tehlike oluşturur.
- Yayılma: Mide ülseri sindirim yolu duvarı boyunca ilerleyerek pankreas gibi diğer organlara yayılabilir.
- Perforaj: ülserin sindirim yolu duvarında bir delik meydana getirmesidir.
- Tıkanma: iltihaplı dokuların şişmesi nedeniyle sindirim yolunda tıkanma meydana gelebilir
- Mide kanseri: Mide kanseri riski Helikobakter pylori enfeksiyonu taşıyan kişilerde 6 kat daha yüksektir.
Mide ülseri tedavi edilmezse bunlara bağlı olarak aşağıdaki belirtiler ortaya çıkar:
- Güçsüzlük hissi
- Nefes almada zorluk
- Kırmızı veya siyah renkli kusma ya da dışkı
- Karın bölgesinde ani ve keskin ağrılar
Mide ülserine yol açan bakterinin bulaşmasını engellemek için ellerinizi su ve sabun ile düzenli olarak sık sık yıkayınız. Yediğiniz her şeyi ve tüm sebzeleri güzelce yıkamadan yemeyiniz.
Steroit olmayan anti-inflamatuar ilaçlardan kaynaklanan mide ülseri durumunda bu ilaçların mümkünse kullanımı doktor kontrolünde durdurulmalı ya da kısıtlanmalıdır. Steroit olmayan anti-inflamatuar ilaçların alınması gerekiyor ise belirtilen dozun dışına çıkılmamalı ve bu ilaçlar kullanılırken alkol kullanılmamalıdır.
