Renin, tansiyonu kontrol etmeye yardımcı olan ve vücutta yeterli düzeyde sodyum ve potasyum bulunmasını sağlayan bir enzimdir. Renin böbreklerdeki özel hücreler tarafından üretilir ve tansiyonunuz çok düştüğünde kan dolaşımına salınır. Bu enzim renin-anjiyotensin-aldosteron sisteminin (tansiyonu düzenlemeye yarayan bir zincir reaksiyon) bir parçasıdır. Yani renin böbreküstü bezleri tarafından üretilen bir hormon olan aldosteron üretimini kontrol etmektedir.
Renin ne işe yarar?
Renin enziminin ana fonksiyonu kan basıncının düzenlenmesidir. Vücuttaki sodyum ve potasyum düzeylerinin yönetilmesi için anjiyotensin ve aldosteron ile birlikte çalışır.
Süreç şu şekilde işlemektedir:
- Renin enzimi anjiyotensinojeni anjiyotensine I’e çevirir (Anjiyotensin damarları daraltmaya yarayan bir hormondur).
- Anjiyotensin I, Anjiyotensin II’ye dönüştürülür.
- Anjiyotensin II kan damarlarını daraltarak aldosteron salınımını tetikler.
- Aldosteron böbreklerin suyu ve tuzu süzmesine yardımcı olarak vücuttaki su miktarını arttırır. Bu da tansiyonun yükselmesini sağlar.
Renin Nasıl Salgılanır?
Tansiyonunuz çok düştüyse ve vücutta yeterince sodyum yoksa kan dolaşımına renin salgılanır. Renin şu durumlarda salgılanır:
- Arteriyel damarlarınızdaki baroreseptörler (basınca duyarlı reseptörler) düşük tansiyonu algılar.
- Böbrekler tuz (sodyum) seviyesinin düşük olduğunu algılar.
- Beta 1 adrenerjik reseptörler (kalp atış hızınızı düzenler) sempatik sinir sisteminizdeki aktiviteyi saptar.
Renin Tansiyonu Yükseltir mi?
Hayır, renin tek başına tansiyonu yükseltmez. Daha ziyade renin hormonu adjiyotensin ve aldosteron ile birlikte çalışarak tansiyonu yükseltmeye çalışır. Anjiyotensin kan damarlarını daraltır ve aldosteron böbreklerin suyu ve tuzu tutmasını sağlar. Bu da vücuttaki sıvı miktarını arttırarak tansiyonu yükseltir.
Renin Nerede Üretilir?
Renin böbreklerde üretilir. Büyük tansiyon düştüğünde ve böbrekler hacmin düştüğünü algıladığında kan dolaşımına renin salgılar.
Renin Neyden Oluşur?
Renin 340 aminoasit kalıntısı içerir. İki veya daha fazla aminoasit birleşip bir peptit oluşturduğunda su atılır. Geriye kalana ise aminoasit artığı denir.
Renin İle İlgili Hastalıklar
Renin seviyesinin artması aşağıdaki hastalıklardan kaynaklanabilir:
- Düşün tansiyon,
- Kan kaybı,
- Böbreklere kan akışının azalması,
- Hacim kaybı,
- Sempatik sinir aktivasyonu (artan kalp hızı, solunum hızı, kan basıncı ve gözbebeği boyutu)
Renin Testi Neden Yapılır?
Aldosteron düzeyi ile birlikte renin aktivitesinin ölçülmesi doktorunuza böbrek üstü bezlerinin ne kadar aldosteron ürettiğini gösterir. Yüksek taksiyon hastası iseniz ve özellikle tansiyon ilaçların tansiyonu düşürmüyorsa doktorunuz renin tahlili isteyebilir.
Standart tansiyon ilaçları tansiyonu düşürmeye yardımcı olmuyorsa primer aldosteronizm (PA) teşhisi konulabilir (Bu hastalık bazen Conn sendromu olarak anılmaktadır). Aldosteron düzeyi yüksek kişilerde PA hastalığı oluşabilir ve tansiyon sıklıkla yükselir. Renin aktivitesi testi ile yüksek tansiyonun PA kaynaklı olup olmadığı anlaşılır.
Renin Nasıl Ölçülür?
Renin genellikle plazma renin aktivitesi (PRA) olarak ölçülür. Bu test renin enziminin anjiyotensin I’i nasıl ürettiğini ölçer. Doğrudan renin olarak da ölçülebilir.
Renin Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
- Susuz kalmak,
- Hemoraji (kanama)
- Renal hipertansiyon (kan damarlarının daralmasına bağlı yüksek tansiyon)
- Primer hipertansiyon (Tıbbi bir durumdan kaynaklanmayan yüksek tansiyon)
- Kötü huylu hipertansiyon (Herhangi bir belirti olmaksızın aniden ortaya çıkan çok yüksek tansiyon).
- Addison hastalığı (böbreküstü bezlerinin yeterince hormon üretmemesi)
- Kanda potasyum düşüklüğü (hipokalemi)
- Böbreklerde renin üreten tümörler olması,
- Kalp krizi veya siroz
Renin Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
- Birincil aldosteronizm (PA).
- Tuz tutmanıza neden olan steroid tedavisi.
- Tuza duyarlı hipertansiyon (artan sodyum alımından kaynaklanan yüksek tansiyon).
Renin Yüksekliği veya Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Renin düzeyleri anormal derecede yüksek veyadüşük ise doktorunuz bunun neden olduğuna bağlı olarak bir tedavi planlayacaktır. Örneğin renin yüksekliği ve yüksek tansiyon durumunda doktorunuz beta-bloker, clonidin veya başka ilaçlar vererek tansiyonu düşürmeye çalışacaktır.
Kaynaklar
Bu yazı uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan bilimsel araştırmalara dayanmaktadır.
