Sarı / yeşil balgam çoğunlukla bir virüs veya bakteri kaynaklı solunum enfeksiyonu olduğunun göstergesidir. Sarı veya yeşil balgam nezle, bronşit, sinüzit veya göğüs enfeksiyonu hastalıklarının tipik belirtileri arasındadır. Öksürünce sarı veya yeşil balgam gelmesi hava yollarında derinde bir iltihap olduğunu gösterir. Bu yazımızda sarı balgam / yeşil balgam nedenleri ve çözüm yolları hakkında bilgi bulabilirsiniz.
Hava yollarında bulunan sarı veya yeşil balgamı atmanın en iyi yolu genellikle öksürmektir. Bazı doğal ve bitkisel çözüm yöntemleri balgamı söküp öksürük yoluyla atılmasını kolaylaştırır. Örneğin zencefil çağı inanılmaz antimikrobiyel ve anti-enflamatuvar özellikleriyle solunum enfeksiyonlarının şiddetini azaltmaya yardımcı olur.
Sarı veya yeşil balgam tedavisi için muhakkak antibiyotik kullanmanız gerekmez. Çünkü antibiyotikler viral enfeksiyonlarda bir işe yaramaz. Ancak bronşiyel enfeksiyonun nedeni bakteriyel bronşit veya bakteriyel zatürre ise sarı balgam tedavisi için doktorunuz antibiyotik kullanmanızı önerebilir.
Sarı balgam / yeşil balgam neden olur?
Hava yollarında akciğerleri ve bronşları enfeksiyon ve iltihaptan korumak için ince bir mukus tabakası doğal olarak bulunur. Normal durumlarda bu mukus şeffaf, renksiz ve ince bir sıvı şeklindedir. Belirli koşullarda mukus miktarı artar ve balgama dönüşür. Bu da akciğerlerde öksürükle atılması gereken irin benzeri kıvamlı bir sıvının birikmesine yol açar.
Sarı veya yeşil balgam oluşumunun nedenine bağlı olarak öksürük akut veya kronik olabilir. Genellikle akut öksürük en az 1 veya 2 hafta süren bir enfeksiyon belirtisidir. Enfeksiyonla bağlantılı olmayan sürekli öksürük 3 haftadan fazla sürer ve alerji, nefes alıp verirken solunan kirli hava veya kronik bronşitten kaynaklanabilir.
Balgam nereden gelir?
Vücuttaki dokularda ve organlarda birçok mukus katmanı bulunur. Bu mukusun amacı bakterilerin, tahriş edicilerin ve diğer yabancı nesnelerin enfeksiyon ve enflamasyona neden olmasını önler. Bronşlardan gelen bu mukus parlak sarı veya koyu yeşil de dahil herhangi bir renkte olabilir. Kronik öksürük söz konusu ise ağızdan kıvamlı sarı balgam veya kanlı balgam geldiği gözlenebilir.
Sarı Balgam / Yeşil Balgam İle Birlikte Görülen Diğer Belirtiler
Sarı / yeşil balgam genellikle üst solunum yolları enfeksiyonu belirtisidir. Bu nedenle derin öksürük ile birlikte genellikle başka belirtiler de ortaya çıkar.
Sarı veya yeşil balgam ile birlikte ortaya çıkabilecek diğer belirtiler şunlardır:
- Hırıltılı öksürük ile birlikte gelen anormal renkteki balgam,
- Burundan sarımtırak yeşil renkte akıntı gelmesi,
- Mukusun hava yollarını tıkaması nedeniyle,
- Nefes alırken hırıltı duyulması,
- Enfeksiyona bağlı ateş,
- Üşüme,
- Bakteriyel veya viral enfeksiyon nedeniyle boğaz ağrısı,
- Vücut ağrıları ve/veya baş ağrısı,
- Genel hastalık ve yorgunluk hissi.
Sarı veya yeşil balgam ne anlama gelir?
Sarı veya yeşil balgam gelmesi her zaman antibiyotik kullanmanız gerektiği anlamına gelmeyebilir. Birçok durumda sarı veya yeşil balgam aşağıdaki nedenlerden birinden kaynaklanabilir:
- Grip veya nezle enfeksiyonu
- Sinüslerin tıkanması,
- Bakteriyel veya viral nedenlerle göğüs enfeksiyonu
- Akciğer apsesi,
- Akciğer iltihabı,
- Kronik öksürük.
Balgamın rengi sarıya veya yeşile nasıl döner?
Yeşil renkli enzimleri taşıyan nötrofiller (beyaz kan hücreleri) nedeniyle vücuttaki mukus sarı veya yeşil renk alır. Sarı veya yeşil balgam gelmesi her zaman bakteriyel bir enfeksiyon geçirdiğiniz manasına gelmez.
Sarı balgam – yeşil balgam neden olur? Neyin belirtisi?
Yazımızın bu bölümünde sarı veya yeşil balgamın nedenleri hakkında detaylı bilgi vereceğiz.
1. Grip veya Nezle
Sarı veya yeşil balgamın nedenleri arasında ilk sırada grip veya nezle enfeksiyonları gelmektedir. Yaygın nezle vücuttaki mukus miktarında artışa neden olur. Mikroplar mukusta toplandığından solunum sıvısı kıvamlı hale gelir ve parlak sarı veya yeşil bir renk alır. Grip veya nezle hastalığı süresince sarı veya yeşil balgam gelmesi normaldir. Sarı veya yeşil balgam hapşırma veya burun temizliği esnasında gelebilir.
Grip ve nezle belirtileri şunlardır:
- Burun akıntısı,
- Burun ve sinüs tıkanıklığı nedeniyle uyumada güçlük,
- Boğaz ağrısı,
- Boğazda tahriş,
- Çeşitli ağrılar ve baş ağrısı,
Genellikle nezle 10 gün içerisinde kendiliğinden ortadan kalkar. Uzmanlar grip ve nezle enfeksiyonlarının virüslerden kaynaklandığını, bu nedenle sarı veya yeşil balgam tedavisi için antibiyotik kullanmak gerekmediğini belirtmektedir.
Diğer yandan göğüste bakteriyel enfeksiyon olması durumunda hırıltılı öksürük ve diğer komplikasyonları engellemek için doktor kontrolünde antibiyotik kullanmak gerekebilir.
Grip ve nezle enfeksiyonlarını önlemek için bağışıklık sistemini güçlendiren önlemler alınız. Ellerinizi sıklıkla yıkayarak solunum enfeksiyonlarına yakalanma riskini azaltabilirsiniz.
2. Bronşit
Bronşit bir üst solunum yolları enfeksiyonudur ve yeşil balgam getiren derin öksürüğe yol açabilir. Bronşların iltihaplanması durumunda mukus kalınlaşır ve sarı ya da yeşil renk alır.
Bronşit hastalığında akciğerlerde sarı veya yeşil balgam birikebilir. Yapılan bir araştırmada kronik bronşit hastalarının %50’sinde sarı veya yeşil balgam örneklerinde patojenik bakteriler tespit edilmiştir.
Akut ve kronik bronşitte sarımtırak-gri veya yeşil balgam oluşabilir. Bununla birlikte bronşit belirtileri şunlardır:
- Derin öksürük,
- Göğüs ağrısı,
- Nefes darlığı,
- Ateş ve üşüme.
Bakteriyel veya viral solunum enfeksiyonlara bağlı bronşit bulaşıcıdır. Akciğerleri tahriş eden maddelerden uzak durmak, sağlıklı kiloyu korumak ve sağlıklı beslenmek akciğer sağlığını korumak için önem taşımaktadır.
3. Sinüzit
Öksürünce yeşil balgam gelmesi ile birlikte alın ve burun bölgesinde ağrı hissediliyorsa sinüzit söz konusu olabilir.
Burun kanallarının alerji veya enfeksiyon nedeniyle iltihaplanması halinde sinüsler tıkanır. Beyaz kan hücreleri burundaki mukusu kalınlaştırır ve sarı ya da yeşil renk almasına yol açar. Sinüslerde mukus birikimi göz arkasında ya da yanak kemiğinde ağrı yapabilir.
Sinüs tıkanıklığı belirtileri şunlardır:
- Kulaklarda basınç hissi,
- Koku ve tat alma duyusunda azalma,
- Yaş öksürük,
- Öne doğru eğilince baş ağrısının artması,
- Yiyecekleri yutarken veya burun temizliği yaparken kulaktan ses gelmesi.
Sinüsleri boşaltmak için en iyi yollardan biri okaliptüs yağı, nane yağı e çay ağacı yağı gibi balgam söktürücü özellikleriyle bilinen yağların buharını solumaktır. Detaylı bilgi için “Sinüsler nasıl boşaltılır?” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
4. Larenjit
Larenks ses kutusudur ve larenksin iltihaplanması larenjit olarak bilinir. Larenjit viral veya bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanabilir ve sarı ya da yeşil balgam gelmesine yol açabilir.
Larenjit komplikasyonlarından biri sarı ya da yeşil balgam gelmesidir. Bu enfeksiyonun bronşları veya sinüsleri etkilediğini gösterir. Larenjitin diğer belirtileri şunlardır:
- Sesin hırıltılı çıkması,
- Boğazda bir şey takılmış gibi hissetme,
- Göğüs sıkışması,
- Bronşit veya sinüzit belirtileri.
Boğazdaki fazla ve kalın mukusu temizlemek için tuzlu su ile gargara yapmak etkili bir doğal yöntemdir.
5. Zatürre
Bakteriyel veya viral enfeksiyondan kaynaklanması halinde bazı zatürre türleri bulaşıcıdır. Zatürre belirtileri arasında sarı veya yeşil balgam da yer almaktadır.
Bakteriyel zatürre akciğerleri tahriş ederek aşırı mukus üretimine yol açabilir. Mukusta bulunan bakteriyel patojenler kıvamlı ve sarı hale gelmesine yol açar ve bu mukus sarı balgam olarak hırıltılı bir öksürük ile atılır. Bazı durumlarda zatürrede kahverengi balgam da görülebilir.
Zatürre belirtileri şunlardır:
- Göğsün sol tarafında ağrı veya sağ tarafında bıçak saplanmasına benzeyen ağrı,
- Göğüs ağrısının hapşırırken, öksürürken veya derin nefes alırken artması,
- Nefes alma güçlüğü,
- Zihin bulanıklığı ve mental becerilerde azalma,
6. Astım
Hasta olmadığınız halde sarı balgam gelmesi halinde astım söz konusu olabilir. yapılan araştırmalarda astım hastalığında havayollarında iltihap görülebildiği belirtilmiştir. Bu durumda beyaz kan hücreleri mukusa karışarak sarı ya da yeşil balgam gelmesine yol açabilir. Çoğunlukla bu duru hastalarda herhangi bir enfeksiyon belirtisi olmadan sarı ya da yeşil balgam gelmesine yol açmaktadır.
Yüksek ateş olmadan balgamlı öksürük söz konusu ise zencefil, sarımsak gibi bitkisel yöntemler daha rahat nefes almanıza yardımcı olabilir.
7. Akciğer Apsesi
Akciğer apsesi genellikle bakteriden kaynaklanır. Bu bakteriler akciğer zarının iltihapla dolmasına ve akciğerin iltihaplanmasına yol açar. Bakteriyel enfeksiyonun boyutuna bağlı olarak sarı ya da yeşil balgam görülebilir.
Akciğer apsesi hastalığında öksürükle birlikte kötü kokan, sarı ya da yeşil balgam gelmesi olasıdır. Eş zamanlı olarak nefes alırken göğüs ağrısı, gece terleme ve ateş görülebilir. Genellikle akciğer apsesi tedavisi ve enfeksiyonun ilerlemesinin önlenmesi için antibiyotik kullanımı gerekir.
8. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (COPD)
Kronik obstrüktif akciğer hastalığında sarı ya da yeşil balgam görülebilir. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı genellikle sigara içmeye bağlı olarak ortaya çıkan, akciğerlerde kronik enflamasyon durumudur.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığında sarı balgam yaygın olarak görülür. Çoğu vakada sarı balgam kronik öksürük ve akciğerlerde esneklik kaybı nedeniyle ortaya çıkan bakteriyel solunum enfeksiyonu göstergesidir. Bu hastalığı taşıyanlar zatürre ve diğer akciğer hastalıklarına yakalanma riskine de sahiptir.
Sarı balgam – yeşil balgam nasıl geçer?
1. İstirahat edin.
İstirahat etmek vücudunuzun grip veya nezle enfeksiyonlarından daha çabuk kurtulmasına yardımcı olur.
2. Buhar Terapisi
Bir tencere kaynar suyun içerisine birkaç damla okaliptüs yağı veya çay ağacı yağı ekleyin. Yüzünüzü tencerenin üzerine eğin ve başınızı bir havluyla örterek buharı soluyun. 10 dakika boyunca bekleyin.
3. Tavuk Çorbası
Bilimsel araştırmalar organik tavukla yapılan tavuk çorbasının nezle tedavisinde etkili olduğunu göstermiştir. Tavuk çorbası hava yollarındaki enflamasyonu azaltan grip önleyici özelliklere sahiptir.
4. Zencefil Çayı
Limonlu zencefil çayı vücuda sıvı alımını destekler ve bağışıklığı güçlendirir. Araştırmalar zencefil çayının solunum enfeksiyonlarını tedavi etmeye yardımcı olduğunu göstermiştir.
Köpüklü balgam neden olur?
Köpüklü balgam çoğunlukla sarı veya yeşil renkli değildir ve ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir.
Akciğerlerdeki sıvı balgamın pembe ve köpüklü bir görünüm kazanmasına yol açabilir. Kalp kaslarındaki zayıflama akciğerlerde sıvı birikmesine yol açtığından köpüklü balgam genellikle kalple ilgili sorunların işaretidir. Bu durumda nefes darlığı, bileklerde sıvı birikimi ve göğüste sıkışma görülebilir.
Sarı balgam – yeşil balgam gelirse antibiyotik kullanmak gerekir mi?
Antibiyotik sadece sarı ya da yeşil balgam probleminin bir bakteriyel enfeksiyona bağlı olması halinde alınmalıdır.
Burundan ya da ağızdan sarı ya da yeşil balgam gelmesi her zaman bir bakteriyel enfeksiyon göstergesi değildir. Sarı balgam / yeşil balgam viral enfeksiyonlardan da kaynaklanabilir. Viral enfeksiyonlarda antibiyotik kullanılmaz.
Sarı balgam – yeşil balgam gelmesi halinde doktora gidilmeli mi?
Genellikle sarı ya da yeşil balgam durumunda evde dinlenmek yeterli gelecektir. Bir veya iki hafta sonra öksürük ve balgam renginin normale dönmesi beklenir.
Ancak solunum yolları enfeksiyonu belirtileri gösteriyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekecektir. Sarı balgam / yeşil balgam ile birlikte aşağıdaki belirtiler ortaya çıktığında doktorunuza başvurunuz:
- Balgam renginin git gide koyulaşması,
- Göğüs ağrısı ve nefes darlığı,
- Göğsün tek bir tarafında keskin, bıçak saplanıyormuş gibi ağrı,
- Balgamın kanlı gelmesi,
- 65 yaş üstü veya 5 yaş altında olmak
